Wspaniałe odkrycie na Polesiu. Ornitolodzy są zachwyceni
Aż 47 gniazd żurawi odnaleźli w Poleskim Parku Narodowym członkowie Fundacji dla Przyrody w ramach projektu „Wędrówki lubelskich żurawi”. Do monitorowania życia i migracji tych ptaków przyrodnicy wykorzystują nadajniki GPS, fotopułapki oraz drony z kamerą termowizyjną.
Projekt „Wędrówki lubelskich żurawi” jest realizowany od 2021 roku we współpracy z Poleskim Parkiem Narodowym. Dzięki użyciu dronów z kamerami możliwe jest obserwowanie ptaków z dużej wysokości bez ich płoszenia.
„Co roku rozbudowujemy projekt, wprowadzamy innowacyjną technologię, wykorzystując ją do ochrony przyrody i monitoringu. Takim przykładem w tym roku jest użycie drona z kamerą termowizyjną. Dzięki tej technologii zlokalizowaliśmy nowe gniazda w bardzo trudnym terenie” – powiedział PAP Kamil Stepuch z Fundacji dla Przyrody.
Obserwacje żurawi obejmują siedliska w obrębie Poleskiego Parku Narodowego i jego otuliny. W latach 2022–2024 monitorowano łącznie 49 terytoriów lęgowych żurawia, na których znaleziono 47 gniazd.
Żurawie w Poleskim Parku Narodowym
Większość par żurawi gniazduje w lasach, na obniżonych terenach z wodą, która nie wysycha podczas całego sezonu lęgowego. Zbyt niski poziom wody wokół gniazd sprawia, że drapieżniki mają łatwiejszy dostęp i zjadają jaja. Lęgom żurawi zagrażają m.in. kuna leśna, puchacz, kruk, błotniak stawowy i lis rudy.
W 2022 roku w badanej populacji żurawia odnotowano niski sukces lęgowy (odsetek gniazd z co najmniej jednym odchowanym młodym) – na poziomie 43 proc. W 2023 roku sukces lęgowy wzrósł do około 70 proc.
Dyrektor parku Jarosław Szymański podkreśla, że metody badawcze stosowane w PPN pozwalają uzyskać coraz pełniejszy obraz polskiej populacji żurawi.
Przyrodnicy prowadzą również obserwacje tras przelotów żurawi dzięki nadajnikom GPS. Urządzenia z panelami słonecznymi są przyczepiane do nóg ptaków. Do tej pory żurawiom założono w sumie 11 takich nadajników, z czego 4 przestały nadawać sygnał, co może świadczyć o śmierci ptaków. W tym roku śledzono wędrówki 7 żurawi.
Gdzie wędrują żurawie?
Ptaki wybierały różne miejsca zimowania, a wędrówka każdego z nich wyglądała inaczej. Na przykład żuraw Polesia podczas swojej pierwszej podróży dotarł do Włoch, w drugim roku zimował w Hiszpanii, a w trzecim – we Francji.
Cztery inne żurawie – Roskoszna, Poleszuk, Bystry i Żdżarek – które otrzymały nadajniki w 2023 roku, również zimowały w różnych krajach. Bystry i Poleszuk dotarli na zimę do Francji, Żdżarek zimował w Rumunii i na Węgrzech, a rekordzistką okazała się Roskoszna, która poleciała najdalej – do Afryki.
Losy i trasy przelotów ptaków z nadajnikami można śledzić m.in. na stronie internetowej projektu „Wędrówki lubelskich żurawi”.
Każdego roku jesienią w Poleskim Parku Narodowym odbywa się liczenie żurawi na wyznaczonych miejscach – o świcie, gdy wyruszają na żerowiska, i wieczorem, gdy z nich wracają. W tym roku żurawie liczono 24 sierpnia — udało się doliczyć 2900 osobników.
Żuraw zamieszkuje tereny podmokłe, bagna i torfowiska, które są jednymi z najbardziej zagrożonych ekosystemów na świecie. Z tego powodu także żurawiom grozi wymarcie. W Polsce żuraw jest objęty ochroną ścisłą i uznany za gatunek wymagający ochrony.
