Nowy test DNA pozwala w 90 % określić ryzyko raka jelita grubego
U pacjentów z chorobą zapalną jelit nowy test DNA umożliwia w 90 proc. wskazać ryzyko raka jelita grubego. Opracowali go brytyjscy specjaliści.
Choroba zapalna jelit wywołuje długotrwały stan zapalny układu pokarmowego o autoimmunologicznym charakterze. Jest to odpowiedź odpornościowa na uraz, zakażenie lub podrażnienie, prowadząca do zaczerwienienia, obrzęku i bólu. Najczęściej rozpoznaje się dwa typy tej dolegliwości: chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Pacjenci cierpiący na te schorzenia są bardziej narażeni na raka jelita grubego, choć nie u każdego się on rozwinie. W ramach profilaktyki są oni regularnie monitorowani, by wcześnie wykryć ewentualne zmiany przednowotworowe. Jeśli takie się pojawią, istnieje 30-proc. ryzyko, że w ciągu 10 lat rozwinie się nowotwór.
Jak donosi BBC News, brytyjscy naukowcy opracowali test DNA, który u chorych na zapalne choroby jelit w 90 proc. potrafi przewidzieć zagrożenie rakiem jelita grubego w ciągu zaledwie pięciu lat. Badanie wymaga pobrania próbki tkanki, choć badacze mają nadzieję, że w przyszłości wystarczy analiza krwi.
Jeden ze współautorów badań, prof. Trevor Graham z londyńskiego Institute of Cancer Research, podkreśla, że większość pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego nie zachoruje na raka. „Natomiast ci, u których zdiagnozuje się zmiany przednowotworowe, stoją przed niełatwą decyzją” – wyjaśnia. Muszą oni wybrać, czy od razu poddać się usunięciu fragmentu jelita, czy też jedynie obserwować zmiany, zakładając, że rak może nie powstać lub zostanie wychwycony w początkowej fazie.
„Żadna z tych opcji nie jest łatwa” – przyznaje ekspert. Nowe badanie może jednak znacząco wspomóc ten wybór. Jest to niezwykle ważne dla chorych, ponieważ wcześniejsze stwierdzenie nowotworu daje lepsze perspektywy leczenia. Ponadto badania genetyczne stają się coraz bardziej dostępne – koszt sekwencjonowania DNA spada, a samo badanie staje się popularniejsze.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego polega przede wszystkim na stanie zapalnym błony śluzowej okrężnicy, co oznacza, że zmianami objęta jest głównie jej powierzchnia, choć zazwyczaj na znacznym obszarze. Może też dochodzić do powstania owrzodzeń błony śluzowej, powodujących krwawienie oraz wydzielanie płynu.
Choroba Leśniowskiego-Crohna może zajmować dowolny odcinek układu pokarmowego, choć najczęściej występuje w jelicie krętym i okrężnicy. Zapalenie zwykle ma charakter odcinkowy, otoczony jest zdrowymi fragmentami jelita i może przenikać przez różne warstwy ściany narządu.
Co do przyczyn chorób zapalnych jelit, wciąż nie wiadomo dokładnie, co je wywołuje. Sugeruje się wpływ predyspozycji genetycznych i nieprawidłową reakcję systemu odpornościowego na określone drobnoustroje, np. niektóre bakterie w jelitach. Choroby tego typu są najczęściej wykrywane pomiędzy 10. a 40. rokiem życia, choć mogą wystąpić w każdym wieku. Do głównych symptomów należą biegunki, bóle brzucha, utrata masy ciała, zmęczenie i krew w stolcu.
