fbpx

Przerósł go tylko Wersal. Niezwykły kompleks pałacowy na południu Polski

„Krzyż obrona, Krzyż podpora, dziatki naszego Topora”. Taki napis widniał przez wiele lat nad wejściem do wspaniałeego kompleksu pałacowego Krzysztofa Ossolińskiego. Chodź czasy świetnosci ma dawno za sobą, do dziś budzi prawdziwy zachwyt wśród turystów odwiedzajacych województwo świętokrzyskie.

 

22 lata budowy

Krzyżtopór, niezwykły kompleks pałacowy w województwie świętkorzyskim choć oficjalnie został określony jako trwała ruina, jest dziś wyjątkowym miejscem na zabytkowej mapie Polski. Budowę rozpoczęto w pierwszej połowie XVII w., a ukończono ją dopiero dwadzieścia dwa lata poźniej.

Rezydencja Krzysztofa Ossolińskiego była ogromna (zajmowała powierzchnię 1,3 ha, a przypałacowe ogrody dodatkowo 1,6 ha). Długość murów obronnych wynosiła około 600 metrów. Do budowy zużyto między innymi: 11.000 ton piaskowca kwarcytowego, 300 m3 piaskowca kunowskiego, 30.000 dachówek, 200.000 cegieł i 500 ton palonego wapna. Przez wiele lat Krzyżtopor był uważany za najwiękzym kompleks zamkowy w Europie. Dopiero Wersal ze swoimi imponującum metrażem pobił na głowę polską twierdzę. Choć pałac miał służyć właścielowi przez lata i pozwalać mu przyjmować tysiące sławnych gości, nie cieszył się budowlą zbyt długo.

 

Wieczność i przemijalność

Arystokrata zmarł niecały rok po zakończeniu budowy. Zamek przejął jego syn, Krzysztof Baldwin Ossoliński. Niestety młodzieniec zginął na wyprawie przeciwko powstaniu Chmielnickiego i Tatarom, gdzie poległ w 1649 roku pod Zborowem. Syn Ossolińskiego sam nie posiadał potomków, więc kompleks zaczął przechodzić z rąk do rąk, a ostatecznie zaczął popadać w ruinę.

Wnętrze twierdzy nawiązywało do rozległych zainteresowań właściciela, między innymi, magii czy astrologii. Niekrórzy historycy twierdzą, że zamek posiadał 4 główne baszty (miały symbolizować 4 pory roku), 12 sal (miesięcy w roku), 52 komnaty (tygodni w roku) i 365 okien (dni w roku). Niestety plany budowy nie zachowały się, więc trudno potwierdzić tą tezę. Ale syboliki na terenie twierdzy jest znacznie więcej. Od bramy wjazdowej widoczny jest aramejski znak ornamentyki – heliograf przypominający literę W. Według badaczy symbolizuje nieskończoność danego miejsca. Brama wjazdowa Krzyżtoporu jest udekorowana  olbrzymią płaskorzeźba w kształcie krzyża, a po prawej w kształcie topora.

 

Krzyżtopor dziś

Obecnie zarząd nad zamkiem sprawuje Urząd Gminy w Iwaniskach, któremu udało się przeprowadzić w latach 2010-2014 renowację. Wytyczono również nowe ścieżki turystyczne, starajac się zachować dawną świetność i architektoniczne bogactwo kompleksu zamkowego. Na terenie zamku dla zwiedzajacych do wyboru jest kilka wycieczkowych tras:

 

  • Zielona: Trasa zwiedzania bastionów
  • Granatowa i Niebieska: Trasa zwiedzania oficyny i pałacu
  • Błękitna: Trasa zwiedzania źródła i ogrodów
  • Żółta: Trasa zwiedzania piwnic
  • Czerwona: Trasa zwiedzania piwnic dla odważnych

Opracowanie: Kamila Gulbicka
Źródło: onet.pl

Foto: krzyztopor.org.pl

 

 

Dodaj komentarz