Mały Rzym w Polsce. To miasto zachwyca turystów.
Zaledwie trzy godziny jazdy od Warszawy znajduje się miasto określane mianem Małego Rzymu. Położony na siedmiu wzgórzach nad Wisłą, przyciąga zarówno miłośników historii, jak i osoby szukające nietuzinkowych krajobrazów. To kameralne miasteczko województwa świętokrzyskiego zdobyło ogólnopolską rozpoznawalność dzięki serialowi telewizyjnemu, choć jego historia sięga znacznie dalej w przeszłość.
Pomimo niewielkiej populacji liczącej około 23 tysiące mieszkańców, Sandomierz regularnie pojawia się na liście najchętniej odwiedzanych mniejszych miast w Polsce. Renesansowa zabudowa, unikalny krajobraz i świetnie zachowane średniowieczne budowle są magnesem dla turystów z całego kraju. Z czasem miasto stało się również ważnym punktem na mapie enoturystyki, a jego lessowe wąwozy zyskały miano jednej z najciekawszych atrakcji geologicznych w kraju.
Miasto na siedmiu wzgórzach
Porównanie do Rzymu nie jest przypadkowe ani wyłącznie marketingowe. Sandomierz rzeczywiście zbudowano na siedmiu wzgórzach, a miejska architektura łączy wpływy wielu epok: gotyku, renesansu, baroku oraz XIX-wiecznych przebudów. Układ miasta sprzyja spacerom, a z licznych punktów widokowych można podziwiać panoramę doliny Wisły oraz okolicznych miejscowości.
Brama Opatowska jest jednym z najcenniejszych elementów dawnych fortyfikacji, pełniąc jednocześnie rolę najwyższego punktu widokowego w historycznym centrum. Wejście na jej 33-metrową wieżę pozwala podziwiać dachy zabytkowych kamienic, pobliskie winnice oraz charakterystyczne Góry Pieprzowe.
Renesansowy rynek i sandomierskie legendy
Centrum Sandomierza tętni życiem wokół rynku, gdzie wyróżnia się renesansowy ratusz – jeden z najlepiej zachowanych tego rodzaju zabytków w Polsce. Otaczają go pastelowe kamienice, kryjące wiele historycznych detali i tajemnic. W ich piwnicach znajduje się Podziemna Trasa Turystyczna, prezentująca średniowieczne kupieckie piwnice oraz związane z nimi legendy, jak choćby opowieść o Halinie Krępiance, która uratowała miasto przed Tatarami.
W sąsiedztwie rynku stoi Bazylika Katedralna Narodzenia NMP, znana z fresków w stylu bizantyjsko-ruskim oraz barokowych ołtarzy. Obok znajduje się Dom Długosza, mieszczący obecnie muzeum diecezjalne z bogatymi zbiorami sztuki sakralnej.
Sandomierz na ekranie
Ogólnopolska popularność Sandomierza znacząco wzrosła dzięki serialowi „Ojciec Mateusz”, gdzie wykorzystano malownicze uliczki i zabytki jako scenerię. Choć wiele scen powstawało w studiu, charakterystyczny krajobraz rynku i okolic katedry stał się symbolem produkcji. W mieście działa muzeum poświęcone serialowi, oferujące zwiedzającym figury woskowe bohaterów.
Lessowe wąwozy i geologiczne atrakcje
Przyrodniczą perełką miasta są wąwozy lessowe, zwłaszcza Wąwóz Królowej Jadwigi, liczący około 500 metrów długości i 10 metrów głębokości. Uformowany przez wodę w ciągu tysięcy lat, fascynuje stromymi zboczami oraz legendą o królowej, która ponoć często tu spacerowała.
Nieco dalej znajdują się Góry Pieprzowe, jedne z najstarszych formacji geologicznych Polski, które słyną z różnorodnej flory i wyjątkowych punktów widokowych, a także rzadkich gatunków roślin i motyli.
Winnice i smaki Małego Rzymu
W ostatnich latach Sandomierz wyróżnił się jako ważny ośrodek polskiego winiarstwa. Lokalne winnice zapraszają na degustacje oraz zwiedzanie, zdobywając przy tym nagrody w krajowych konkursach. Klimat regionu sprzyja uprawie zarówno winorośli białych, jak i odpornych odmian czerwonych.
Tutejsza kuchnia opiera się na sezonowych produktach, a lokalne restauracje proponują dania inspirowane tradycją dworską i wiejską. Szczególnie cenione są potrawy z pstrąga, pierogi, domowe przetwory i jabłkowe wypieki z owoców okolicznych sadów.