Ciekawy przypadek mokradeł w Anglii. Mówi się o nich: stawy-duchy

Botanicy rekultywujący stare mokradła w Anglii dokonali nieprawdopodobnego odkrycia – życie w starych, kilkusetletnich stawach powraca z martwych. Ten ciekawy przypadek zaskakuje samych naukowców.

Mogą wydawać się mroczną, osnutą mgłą scenerią dla filmów klasy B, ale „stawy widma” w Norfolk przeżywają zaskakujący renesans – i przywracają do życia stuletnią roślinność.

Projekt Norfolk Ponds narodził się dziesięć lat temu dzięki pracy grupy badawczej University College London zajmującej się rekonstrukcją  stawów. Studiując 200-letnie mapy w celu zlokalizowania pradawnych zbiorników wodnych, badacze znaleźli tysiące stawów, które zostały zasypane, a następnie zaorane na rzecz pól uprawnych.

Ale to, co się stało, gdy zaczęto je przywracać, zaskoczyło nawet zespół badawczy. „Nasiona roślin wodnych, zlokalizowane pod ziemią, były wciąż żywe – mimo że ziemia została już wcześniej zaorana, przekopana, użyźniona i wykorzystana do uprawy zbóż” – powiedział profesor geografii UCL Carl Sayer.

„Określenie 'stawy widma’ jest bardzo trafne. Po upływie kilku stuleci od momentu ich zakopania – z niewielką naszą pomocą – powracają z życia. Jeśli uda się przywrócić ówczesną roślinność, cały ekosystem podąży za nimi.”

Profesor Sayer wyjaśnił, że zanik terenów podmokłych w hrabstwie Norfolk, na którego terenie wciąż zlokalizowany jest znaczący odsetek stawów spośród wszystkich innych regionów Wielkiej Brytanii, rozpoczął się w 1800 roku. Następnie znacząco  przyspieszył w okresie po drugiej wojnie światowej, kiedy konieczność” wykarmienia narodu” wzięła górę i stawy na posiadłościach i gruntach rolnych zostały zakopane w celu uprawy zbóż.

Rekonstrukcja polega tylko na odtworzeniu pierwotnej linii brzegowej stawu, uważając przy tym, aby nie naruszyć ziemi znajdującej się pod dawnymi osadami stawowymi, które zawierają cenny bank nasion.

„Najlepszą rzeczą, jaką możemy wtedy zrobić, to odejść i pozostawić go w spokoju” – powiedział prof. „Staw sam się napełni z deszczu i wód gruntowych. Wykopaliśmy stawy we wrześniu i okazało się, że do następnej wiosny rośliny zaczęły rosnąć jak szalone. Po raz pierwszy od wieków poczuły na sobie światło i ciepło i pomyślały: 'no tak, zaczynamy!'”

Prof. Sayer żartobliwie odniósł się do tych ożywionych reliktów życia wodnego jako „roślin zombie”.  „Udało nam się przywrócić do życia bardzo rzadkie gatunki roślin, które zostały uznane za wymarłe regionalnie lub są bardzo rzadkie w Wielkiej Brytanii,” powiedział.

Przytoczył przykład rzadkich gatunków trawiastych, znalezionych na obrzeżach starego stawu do pojenia bydła w posiadłości Heydon w Norfolk, po tym jak konserwatorzy naruszyli wilgotną glebę poprzez usunięcie wierzb. Gatunek ten nie był widziany w tym hrabstwie od ponad 100 lat.

Pomimo dotychczasowych sukcesów, profesor Sayer i jego zespół mają przed sobą ciężką pracę. W samym Norfolk zidentyfikowali oni około 8000 stawów-widm, które wymagają rekultywacji.  Do tej pory udało im się przywrócić do życia lub odtworzyć około 250 z nich.

Zapał jest jednak zaraźliwy i zapoczątkował podobne projekty w Lancashire, Cheshire, Suffolk i Herefordshire.

„Byliśmy zajęci przywracaniem żywopłotów i łąk, a także uprawą roślin jadalnych dla ptaków, a zupełnie zapomnieliśmy o tych stawach„, powiedział profesor.

Teraz ludzie zaczynają zdawać sobie sprawę, że te małe soczewki wody na polach są naprawdę ważne. Przywracając je do życia, ożywiamy cały krajobraz, a odtwarzając tereny podmokłe powstają siedliska dla ptactwa i roślinności.

Natura rządzi się swoimi prawami i tajemnicami. Jeszcze nie raz nas zaskoczy. Przeczytaj inną fascynującą historię o najstarszej roślinie na Ziemi.

Opracowanie: Agata Pałach, autorka bloga Nigdy za późno, o podróżach, życiowych zmianach i języku angielskim.
Źródło: Good News Network