Polski projekt humanitarny ze specjalną nagrodą Jamesa Dysona 2023

Właśnie ogłoszono wyniki Konkursu Nagroda Jamesa Dysona. W tegorocznej edycji przyznano trzy główne nagrody: główną międzynarodową nagrodę, nagrodę w kategorii Zrównoważony Rozwój oraz nagrodę za Projekt Humanitarny. Wytypowani przez sir Jamesa Dysona autorzy zwycięskich projektów otrzymają po 160 000 zł na dalszy rozwój swoich wynalazków.

Komentując tegoroczną edycję Konkursu, sir James Dyson przyznał: „Zamiast rozwodzić się nad tym, przed jak trudnymi wyzwaniami stoimy, ci młodzi wynalazcy zabrali się do dzieła i zaprojektowali rozwiązania oparte na technologii. Ich pasja i chęć zmieniania świata na lepsze naprawdę robią wrażenie. Mam nadzieję, że Konkurs pomoże im się wybić i osiągnąć sukces.”

Nagroda za Projekt Humanitarny – The Life Chariot (Rydwan Życia), autor: Piotr Tłuszcz

Śledząc rozwój konfliktu w Ukrainie, młody wynalazca Piotr zwrócił uwagę na problemy związane z ewakuacją medyczną w trudnym terenie. Stało się to dla niego inspiracją do stworzenia Rydwanu Życia, terenowej przyczepy do ewakuacji medycznej, która może być doczepiona do każdego pojazdu wyposażonego w hak. Jest lekka i posiada zawieszenie pozwalające na transport nawet w ciężkich warunkach terenowych. Dzięki temu przyczepa zapewnia możliwość bezpieczniejszego przewożenia rannych w porównaniu do standardowych pojazdów, o tym przeznaczeniu. Rydwan Życia zwiększa skuteczność akcji ratunkowych – dzięki wyposażeniu w nosze możliwe jest położenie jednej rannej osoby, a dodatkowe siedzenia zostały zaprojektowane z myślą o ratownikach lub poszkodowanych z lekkimi obrażeniami.

Piotr zainteresował się projektowaniem przyczep pod wpływem rodzinnych wypraw na Bałkany i w Pireneje. Przez następne 10 lat, m.in. podczas studiów licencjackich i magisterskich, zajmował się projektowaniem przyczep terenowych i ratowniczych, aby w końcu stworzyć Rydwan Życia. Dwa pierwsze jego modele, przetestowane w trudnych terenach, takich jak górskie szlaki, lasy, jaskinie czy kopalnie, zostały przekazane ukraińskiej medycznej jednostce wojskowej oraz polskiemu zespołowi ratowników pola walki „W międzyczasie” Damiana Dudy.

„W tegorocznej edycji Konkursu Nagroda Jamesa Dysona przyznaliśmy specjalną nagrodę za Projekt Humanitarny. Otrzymał ją Piotr, który stworzył pomysłowe rozwiązanie do ewakuacji rannych w trudnym terenie. Rydwan Życia można doczepić do każdego pojazdu, co umożliwia ratownikom wykonywanie ich jakże ważnej pracy nawet w bardzo wymagających warunkach. Warto też podkreślić, że tworząc swój wynalazek, Piotr stosuje podejście iteracyjne i uwzględnia informacje zwrotne od osób korzystających z przyczepy w terenie” – podkreśla James Dyson, założyciel firmy Dyson i jej główny inżynier.

Piotr wciąż udoskonala Rydwan Życia, stara się też dostosować pojazd do potrzeb akcji ratowniczych w górach.

Swoją wygraną w Konkursie Nagroda Jamesa Dysona 2023 laureat skomentował następującymi słowami: „Mam nadzieję, że dzięki tej nagrodzie Rydwan Życia będzie mógł dalej ratować ludzi – czy to podczas ewakuacji z pola walki, czy w razie wypadków w trudno dostępnych miejscach.”

 Główna Międzynarodowa Nagroda – The Golden Capsule, autorzy: Yujin Chae, Daeyeon Kim, Yeonghwan Shin i Yuan Bai

W wyniku trzęsień ziemi w Turcji i Syrii w lutym 2023 r. zginęło ponad 55 000 osób, a około 100 000 zostało rannych.^[1] Podczas akcji ratunkowych lekarze przemieszczali się w trudnym terenie, często niosąc w rękach po kilka zestawów infuzyjnych dla poszkodowanych.

W odpowiedzi na ten problem, zespół studentów Uniwersytetu Hongik w Seulu stworzył projekt The Golden Capsule, czyli niewymagające zasilania ani użycia rąk urządzenie do infuzji dożylnej, którego działanie nie opiera się na grawitacji, lecz na siłach sprężystości i różnicach ciśnień. Dzięki temu ratownicy, którzy ewakuują pacjentów z terenów dotkniętych kataklizmem, nie muszą trzymać w górze worków do infuzji, a kontrola tempa wlewu nie wymaga dostępu do prądu.

„Zespół trafnie rozpoznał ograniczenia metod wlewu dożylnego opartych na grawitacji i elektryczności w miejscach dotkniętych katastrofą. The Golden Capsule to dużo praktyczniejsze, niewymagające użycia rąk urządzenie, wyposażone w balon znajdujący się pod niskim ciśnieniem. Można je zamocować w dowolnym miejscu, np. na pasku na ciele pacjenta. W miarę stopniowego rozprężania się balonu płyn infuzyjny przedostaje się do żyły pacjenta, dzięki czemu ratownicy mają wolne ręce i mogą podejmować się innych ważnych zadań” – podkreśla James Dyson, założyciel firmy Dyson i jej główny inżynier.

Zespół zajmie się teraz udoskonalaniem prototypu i testami, które zostaną przeprowadzone we współpracy z ekspertami medycznymi, aby zapewnić sprawne działanie The Golden Capsule zarówno w sytuacjach kryzysowych, jak i w szpitalach. W dalszej perspektywie zespół planuje wprowadzić swój wynalazek do masowej produkcji.

Tak członkowie zespołu opowiadają o procesie tworzenia zwycięskiego projektu: „Zwróciliśmy uwagę na trudności, z jakimi borykają się sanitariusze i ratownicy medyczni podczas transportu pacjentów otrzymujących infuzje na terenach dotkniętych klęskami żywiołowymi. Jak na razie docierają do nas pozytywne opinie na temat naszego urządzenia. Mamy nadzieję, że kiedyś ta metoda wlewu dożylnego stanie się standardem – nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale także w szpitalach.”

Nagroda w kategorii Zrównoważony Rozwój – E-COATING, autorzy: Hoi Fung Ronaldo Chan i Can Jovial Xiao

Klimatyzacja odpowiada niemal za jedną trzecią (31%) całkowitego zużycia energii elektrycznej w Hongkongu.^[2] A na wysypiska śmieci, codziennie trafia ponad 470 000 szklanych butelek.^[3]

E-COATING stanowi przyjazne dla środowiska rozwiązanie obu tych problemów. Wytwarzanym z przetworzonych odpadów, szklanych materiałem można pokrywać od zewnątrz dachy i ściany. Zmniejsza on pochłanianie ciepła przez budynki, odbijając promienie słoneczne. Pozwala to ograniczyć zużycie energii przez systemy chłodzenia, takie jak klimatyzatory, a w ten sposób zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych.

„Ronaldo i Jovial znaleźli sprytny sposób na to, jak przerobić odpady w coś naprawdę wartościowego. E-COATING to materiał z przetworzonego szkła, którym można pokryć zewnętrzne ściany budynków. Odbija on promienie słoneczne, co pozwala zaoszczędzić znaczną część energii elektrycznej zużywanej na klimatyzację. Autorzy projektu rozwiązali dwa problemy naraz, opracowując przyjazną dla środowiska i oszczędną metodę” – mówi James Dyson, założyciel firmy Dyson i jej główny inżynier.

Nagroda pomoże zespołowi udoskonalić E-COATING, tak aby materiał lepiej trzymał się powierzchni, a jego nakładanie było prostsze. Twórcy spróbują także opracować nowe odmiany E-COATING do użytku wewnątrz budynków.

Po rozmowie z sir Jamesem Dysonem Ronaldo i Jovial przyznali: „Stworzyliśmy E-COATING, aby przyczynić się do usunięcia poważnych zagrożeń dla naszego środowiska. Dzięki środkom z nagrody będziemy mogli posunąć naprzód badania i rozwój produktu, a także zrobić kolejny krok, zakładając firmę.”

To już kolejny sukces Polaków w Konkursie

W 2022 roku polski projekt z Politechniki Warszawskiej również został doceniony w Konkursie Nagroda Jamesa Dysona i zwyciężył na etapie międzynarodowym. SmartHEAL, bo o nim mowa, to proste w obsłudze, nieinwazyjne i tanie narzędzie diagnostyczne ran przewlekłych, umożliwiające natychmiastowe wykrycie zmian pH skorelowanych ze stanem zapalnym i tym samym dobranie właściwego leczenia, bez konieczności zdejmowania opatrunku. Projekt jest alternatywą dla tradycyjnej metody analizy procesu gojenia ran, opierającej się głównie na subiektywnej ocenie rozmiaru, koloru czy zapachu rany. Bardziej miarodajną, ale zarazem kosztowniejszą i mniej przyjemną dla pacjenta alternatywą, są badania laboratoryjne tkanki pobranej prosto z rany. Zwycięski zespół tworzy trzech studentów Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej: mgr inż. Tomasz Raczyński, mgr inż. Piotr Walter i mgr inż. Dominik Baraniecki.

Konkurs Jamesa Dysona

Konkurs Nagroda Jamesa Dysona to jedno z wielu działań zainicjowanych przez sir Jamesa Dysona, które mają pokazać, że wynalazcy i inżynierowie mogą rozwiązywać problemy świata. Wsparcie w postaci nagród pieniężnych o łącznej wartości powyżej 1 mln GBP oraz szansę na zdobycie międzynarodowego rozgłosu otrzymali już autorzy ponad 400 wynalazków. Konkurs jest prowadzony przez Fundację Jamesa Dysona – organizację charytatywną, która wspomaga edukację inżynierów i jest finansowana z zysków firmy Dyson.

ZWYCIĘZCY POPRZEDNICH EDYCJI KONKURSU

AuREUS to nowy rodzaj materiału wykonanego z odpadów roślinnych, który przetwarza promieniowanie UV w energię odnawialną. Nagrodę w kategorii Zrównoważony Rozwój przyznano po raz pierwszy w 2020 r.

O KONKURSIE

Zadanie konkursowe. Zaprojektuj coś, co rozwiąże problem. Punktem wyjścia może być coś irytującego, z czym borykamy się na co dzień, lub też problem na skalę globalną. Ważne jest to, aby rozwiązanie problemu było skuteczne i dobrze przemyślane. W odróżnieniu od innych konkursów uczestnicy zachowują pełne prawa autorskie do swojego projektu.

Przebieg Konkursu. Najpierw zgłoszone projekty są oceniane na poziomie krajowym przez niezależne jury oraz jednego z inżynierów z firmy Dyson. W każdym kraju biorącym udział w Konkursie zostaje wyłoniony jeden projekt zwycięski i dwa wyróżnione. Spośród zwycięzców krajowych zespół inżynierów firmy Dyson dokonuje selekcji 20 zgłoszeń, które przejdą do ścisłego finału. Sir James Dyson osobiście rozpatruje te 20 zgłoszeń i przyznaje główne nagrody.

Nagrody w 2023 r.

• Autorzy projektów, które zdobyły główną międzynarodową nagrodę, nagrodę w kategorii Zrównoważony Rozwój lub nagrodę za Projekt Humanitarny, otrzymają po 160 000 zł.
• Autorzy projektów, które zwyciężyły na poziomie krajowym, otrzymają po 26 500 zł.

^[1] https://www.redcross.org.uk/stories/disasters-and-emergencies/world/turkey-syria-earthquake

^[2] Electrical and Mechanical Services Department (EMSD) (2022). Hong Kong Energy End-use Data 2022.

^[3] http://gmc.baguio.com.hk/glass-bottle-recycling-service/?lang=en