5 cytatów wielkich filozofów, które mogą zmienić cię na zawsze

Poszukując życiowej prawdy i sensu, często sięgamy po rady samozwańczych guru, trenerów rozwoju osobistego, czy nawet jasnowidzów. Zapominamy przy tym, że w zapisach twórczości słynnych filozofów zawarto wiele trafnych obserwacji o ludzkiej naturze i otaczającym nas uniwersum. Warto przywołać ich refleksje – mogą stać się punktem przełomowym w wędrówce przez życie oraz przystankiem, w którym nabierzesz dystansu do rzeczywistości i być może odważysz się na kluczowe zmiany.

1. „Nieprzemyślane życie nie jest warte przeżycia” – Sokrates

Dla jednego z najwybitniejszych myślicieli starożytności, Sokratesa, ludzka egzystencja powinna koncentrować się na dociekaniu istoty samego siebie, własnych ideałów, zamiarów i relacji z rzeczywistością. Twierdził, że bez dociekliwości, podważania własnych sądów oraz namysłu nad własnymi wyborami, człowiek jedynie sunie po powierzchni życia, pozbawionej głębszego sensu.

Jak to rozumieć? Nie oddalaj się od swego autentycznego „ja”. Nie pozwalaj, by nadmiar impulsów zewnętrznych i pęd codzienności odciął cię od wewnętrznej tożsamości. Każdego dnia znajdź chwilę na introspekcję, na kontakt z własnymi przeżyciami, pragnieniami czy zmartwieniami. Taka autorefleksja zapobiega funkcjonowaniu w pozornej rutynie, która wyniszcza i pozbawia radości. Wzmacnia samosterowność, sprzyja świadomym wyborom i sprzyja tworzeniu szczerych, wolnych od kalkulacji więzi. W dzisiejszej rzeczywistości, gdzie presja sukcesu i nadmiernej konsumpcji często przysłania autentyczne wartości, nauka Sokratesa skłania nas do głębokiego spojrzenia w siebie i na świat.

2. „Jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana” – Heraklit z Efezu

Filozof, któremu przypisuje się te słowa, Heraklit z Efezu, podkreślał, że rzeczywistość nieprzerwanie pulsuje ruchem i przeobrażeniem. Jego osławione hasło „Panta rhei” (z greki: wszystko płynie) niosło myśl o nieustannej niestałości i naturalnym charakterze przemian.

Jakie wnioski możemy z tego wyciągnąć? By nie lękać się przekształceń ani nie trzymać się kurczowo tego, co nieuchronnie przemija lub nam szkodzi. Teoretycznie brzmi to nieskomplikowanie, ale dla większości ludzi stanowi nie lada wyzwanie. Najtrudniej rozstać się z tym, co znajome, nawet gdy nas niszczy. Strach przed wyjściem poza strefę komfortu czy ujawnieniem swych słabości potrafi przewyższyć pragnienie poprawy sytuacji. Jednak podporządkowywanie się obawie może skutkować żalem z powodu straconych okazji. Lepiej wspominać podjętą próbę wyrwania się ze stagnacji niż trwać latami w marazmie, czekając na cud.

3. „Trudno jest znaleźć szczęście w sobie, ale nie można go znaleźć nigdzie indziej” – Arthur Schopenhauer

Arthur Schopenhauer, znany jako filozof-pesymista, głosił, że uzależnienie radości życia od okoliczności zewnętrznych prowadzi donikąd. W takim układzie nigdy nie osiągniemy pełni satysfakcji. Wynika to z „woli życia” – napędu, który każe nam pragnąć bez końca. Według Schopenhauera to właśnie ta siła generuje wszelkie ludzkie cierpienie. Jeśli chcemy doświadczyć szczęścia, należy ją poskromić. W jaki sposób?

Nie przykładać zbytniej wagi do symboli statusu. Nie dać się porwać zazdrości. Nie pożądać dóbr materialnych. Jeśli dołączymy do wszechobecnego wyścigu szczurów, nigdy nie zaznamy spokoju, ponieważ nieustannie gonić będziemy lepszych od siebie i jednocześnie uciekać przed tymi, którzy depczą nam po piętach. W efekcie nie zyskamy prawdziwego wytchnienia ani pełni zadowolenia. Schopenhauer namawiał za to do czerpania z filozofii wschodniej i stałej pracy nad sobą. Twierdził, że kluczem do spełnienia jest ograniczenie żądz i ukojenie rozterek wewnętrznych. Choć jego obraz rzeczywistości był pesymistyczny, nie przekreślał nadziei – sugerował, że można wyzwolić się od cierpienia i odnaleźć szczęście w sobie poprzez obcowanie ze sztuką, kontaktem z naturą i przejawianiem empatii wobec innych.

4. „Im wyżej wzlatujemy, tym mniejsi wydajemy się tym, którzy latać nie umieją” – Fryderyk Nietzsche

W swoim systemie myślowym Nietzsche kładł nacisk na nieustanne dążenie do rozwoju i niezależności. Zachęcał do zerwania z narzuconymi z zewnątrz kanonami i cudzymi osądami. Jego koncepcja „nadczłowieka” opisywała osobę wyróżniającą się determinacją i śmiałością, by kreować rzeczywistość według własnych przekonań. Uznawał za godnego podziwu człowieka, który potrafi samodzielnie formułować poglądy oraz postępować zgodnie z tym, co uważa za właściwe, nawet jeżeli inni tego nie pojmują.