Jezioro Muskegon po 40 latach oczyszczania znika z listy najbardziej toksycznych akwenów

Po czterech dekadach intensywnych prac rekultywacyjnych i inwestycjach sięgających 84 milionów dolarów, jezioro Muskegon w stanie Michigan zostało oficjalnie usunięte z listy najbardziej zanieczyszczonych akwenów Wielkich Jezior. To symboliczny moment, zamykający epokę przemysłowego skażenia i otwierający nowy rozdział – odbudowy środowiska i lokalnej gospodarki.

40 lat walki z przemysłowym dziedzictwem

Jeszcze w latach 80. XX wieku okolice Muskegon Lake przypominały raczej przemysłowe złomowisko niż miejsce rekreacji. Wcześniej działały tu huty żelaza, papiernie, rafinerie smoły, magazyny paliw i oczyszczalnie ścieków. Już w XIX wieku w okresie „gorączki drzewnej” aż 40 tartaków zrzucało do wody tony trocin, kory i odpadów drewnianych, które z czasem stworzyły toksyczne warstwy osadów na dnie jeziora.

Rozkładające się drewno zużywało tlen, tworząc tzw. „martwe strefy”, a późniejszy rozwój ciężkiego przemysłu wprowadził do środowiska PCB, metale ciężkie, oleje i węglowodory aromatyczne (PAH). Brak regulacji środowiskowych sprawił, że akwen stał się jednym z najbardziej skażonych miejsc w systemie Wielkich Jezior.

W 1985 roku Muskegon Lake wpisano na federalną listę Areas of Concern (AOC) – obszarów wymagających pilnej interwencji ekologicznej.

Od toksycznego wysypiska do rekreacyjnej perły

1 października 2025 roku federalne, stanowe i lokalne władze świętowały zakończenie wieloletniej misji oczyszczania jeziora. Oficjalne „delistowanie” (usunięcie z listy AOC) zatwierdzono 26 września przez Departament Stanu USA.

– To miejsce, które dziś tętni życiem, organizuje festiwale, rejsy i wydarzenia sportowe, jeszcze czterdzieści lat temu było przemysłowym złomowiskiem – przypomniał burmistrz Ken Johnson. – Dzięki współpracy wielu instytucji i inwestycjom bliskim stu milionom dolarów możemy dziś mówić o historycznym sukcesie.

W ramach rekultywacji:

• usunięto ponad 190 tysięcy metrów sześciennych skażonych osadów,
• wywieziono 110 tysięcy ton odpadów tartacznych,
• odtworzono siedliska ryb i ptaków,
• zrekonstruowano mokradła i naturalne linie brzegowe.

Największe projekty obejmowały oczyszczanie dopływów Ruddiman i Ryerson Creek, usuwanie odpadów poprzemysłowych oraz przywracanie połączeń między rzekami a strefami zalewowymi.

Wspólna inwestycja i ekonomiczne efekty

Większość środków – ok. 67 mln dolarów – pochodziła z federalnego programu Great Lakes Restoration Initiative (GLRI), jednego z filarów współpracy USA i Kanady na rzecz odnowy ekosystemów Wielkich Jezior. Pozostałe 17 mln dolarów zapewniły władze stanowe, lokalne i organizacje pozarządowe.

Efekty widać nie tylko w środowisku, ale i w gospodarce. Badanie przeprowadzone przez Great Lakes Commission oraz Grand Valley State University wykazało, że odbudowa jeziora przynosi wymierne korzyści ekonomiczne:

• ok. 500 tys. dodatkowych wizyt rocznie,
• 27,9 mln dolarów nowej wartości rekreacyjnej,
• 7,4 mln dolarów wzrostu wartości nieruchomości nadbrzeżnych.

Nowe inwestycje i rozwój nabrzeża

W ostatnich latach Muskegon stało się przykładem udanej transformacji postindustrialnej przestrzeni.

• W 2015 roku rozpoczęto budowę osiedla Terrace Point Landing – pierwszej dużej inwestycji mieszkaniowej od lat 90.
• Powstaje nowoczesna dzielnica Harbor 31,
• W 2022 otwarto port głębokowodny Verplank Dock na terenie dawnej elektrowni węglowej B.C. Cobb.
• W 2025 roku oddano do użytku projekt Adelaide Pointe o wartości 85 mln dolarów, choć jego realizacja budziła kontrowersje związane z naruszeniami przepisów środowiskowych.

Mimo sukcesu, nie wszystkie problemy zostały rozwiązane. Na terenie dawnej papierni Sappi, przeznaczonej pod luksusową zabudowę Windward Pointe, wciąż wykrywa się PFAS-y i metan w wodach gruntowych.

Lekcja na przyszłość

Choć Muskegon Lake zniknęło z listy toksycznych akwenów, lokalni liderzy przypominają, że to dopiero początek nowego etapu.

– Musimy chronić te inwestycje i nie powtórzyć błędów przeszłości – apelowała Erin Kuhn, dyrektor West Michigan Shoreline Regional Development Commission. – To nasze wspólne zobowiązanie – utrzymać publiczny dostęp do jeziora, rozwijać edukację ekologiczną i wychować kolejne pokolenia jego strażników.

Odrodzenie, które inspiruje

Historia Muskegon Lake pokazuje, że nawet najbardziej zniszczone środowisko można przywrócić do życia dzięki współpracy, determinacji i konsekwentnemu finansowaniu. Po czterech dekadach jezioro z symbolu degradacji stało się ikoną ekologicznej odbudowy regionu Wielkich Jezior – a jego brzegi ponownie tętnią życiem, turystyką i lokalną aktywnością.

Źródło: mlive.com