Małże potrafią wytwarzać antybiotyk

Chińscy naukowcy twierdzą, że małże są w stanie wytwarzać antybiotyk — erytromycynę. Substancję tę wykryto w śluzie mięczaków gatunku Meretrix petechialis. Do tej pory uważano, że związek ten potrafi produkować tylko jeden gatunek bakterii. Chińscy badacze udokumentowali również produkcję erytromycyny u spokrewnionego gatunku Meretrix lyrata, co sugeruje, że antybiotyk ten może być wytwarzany i przez inne gatunki bezkręgowców.

Małże i inne bezkręgowce często zamieszkują miejsca pełne bakterii i innych patogenów. Mimo braku adaptacyjnego układu odpornościowego, opartego na limfocytach, zwierzęta te nie mają problemu z przetrwaniem w trudnych warunkach. Obserwatorzy przyrody zastanawiają się, w jaki sposób małże opierają się infekcjom. Na łamach czasopisma „Proceedings of the National Academy of Sciences” opisano badanie, które może dać odpowiedź na to pytanie.

Supermoc małża

Naukowcy z Instytutu Oceanologii Chińskiej Akademii Nauk przyjrzeli się małżom gatunku Meretrix petechialis. Ten niewielki mięczak zamieszkuje słone, zamulone wody morskie, w których bytuje wiele patogenów. Autorzy przebadali zewnętrzną warstwę ciała małży oraz skład wydzielanego przez nie śluzu, identyfikując potencjalne mechanizmy ochronne.

Badania chromatograficzne i spektrometryczne pozwoliły ustalić, że zwierzęta wytwarzały i wydzielały erytromycynę — związek o silnym działaniu bakteriobójczym. Za pomocą barwienia i mikroskopii elektronowej naukowcy scharakteryzowali wyspecjalizowane komórki śluzowe, które produkowały i przechowywały ten związek. Wyniki testów bakteriostatycznych potwierdziły antybakteryjne właściwości śluzu M. petechialis.

— Udokumentowaliśmy również produkcję erytromycyny u spokrewnionego gatunku Meretrix lyrata, co sugeruje, że antybiotyk ten może być wytwarzany przez inne gatunki morskich bezkręgowców — tłumaczy Yue Xin z zespołu prowadzącego badania.

Niezależna ewolucja

Odkrycie stanowiło spore zaskoczenie dla naukowców. Wcześniej sądzono, że erytromycyna jest wytwarzana jedynie przez bakterie — promieniowce Saccharopolyspora erythraea.

— Nasze wyniki wskazywały na to, że geny produkujące erytromycynę u M. petechialis pochodzą od zwierzęcych przodków, co wskazywałoby na tak zwaną ewolucję konwergentną z bakteriami — dodaje Liu Baozhong. „Konwergencja” w naukach biologicznych oznacza wykształcanie się podobnych cech w odlegle spokrewnionych grupach organizmów. Jest ona najczęściej spowodowana wymaganiami środowiska, jakie zamieszkuje dany gatunek.

Zdaniem naukowców, nowe odkrycie zapewnia szerszy wgląd w zrozumienie procesu adaptacji do środowiska bezkręgowców oraz ich mechanizmów obrony. Dane te mogą również stanowić podstawę do stworzenia nowych, zdrowszych metod przemysłowej hodowli małży.

Źródło: phys.org