Sprawdzamy, jak zmieniała się struktura i właściwości bazy REGON na przestrzeni lat

Sponsorowany

REGON to baza danych, która towarzyszy nam od kilku dekad. Z biegiem czasu jej właściwości ulegały kolejnym zmianom. Czy dziś, w 2021 roku, baza REGON wciąż odgrywa dużą rolę w gospodarce? A jeśli tak, to kto może z niej skorzystać?

Historia bazy REGON

Władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej chciały stworzyć zbiór danych, dzięki któremu będzie można szybko uzyskać informacje o tym, w jakiej kondycji są różne państwowe zakłady pracy. Warto pamiętać o tym, że w czasach funkcjonowania bloku wschodniego to aparat państwowy zarządzał niemal wszystkimi podmiotami, które funkcjonowały na rynku. Taki indeks był więc kluczowy m.in. do planowania kolejnych planów pięcioletnich.

Pierwsze próby utworzenia bazy REGON (choć jeszcze nie pod tą nazwą) opisują dokumenty rządowe z 1966 roku. Jednak dopiero dziewięć lat później, w 1975 roku, po raz pierwszy pojawia się akronim słów: Rejestr Gospodarki Narodowej, czyli właśnie REGON.

Akt prawny, który wprowadził ten indeks do polskiego porządku prawnego, został uchwalony 12 lipca 1966 roku. Zakres funkcjonowania bazy regulowała Uchwała nr 199 Rady Ministrów PRL w sprawie nadania numerów statystycznych jednostkom gospodarki uspołecznionej.

Przed transformacją ustrojową baza REGON doczekała się jeszcze kilku istotnych modyfikacji. Zmiany wynikały z konieczności optymalizacji identyfikatorów. W swoich początkach indywidualnie nadawany numer składał się tylko z siedmiu cyfr.

Szybko okazało się, że to zbyt mało i zachodzi ryzyko zapełnienia się bazy w bliskiej przyszłości. Ustawodawca zdecydował więc o wydłużeniu identyfikatora do dziewięciu cyfr. Wtedy jednak pojawił się kolejny problem: co zrobić z podmiotami, które mają 7-cyfrowy REGON?

Na szczęście ten kłopot udało się rozwiązać bardzo łatwo. Zdecydowano, że takie działalności „przejdą” na 9-cyfrowy identyfikator poprzez dodanie z przodu dwóch kolejnych zer. W drugiej połowie lat 90. zaczęto też dzielić numer REGON według klucza lokalizacji. Pierwsze dwie cyfry wyglądały inaczej w każdym województwie w Polsce.

Zmiany w bazie REGON po transformacji ustrojowej

Największą zmianą po 1990, która „odbiła się” na Rejestrze Gospodarki Narodowej była Ustawa o Statystyce Publicznej z 29 czerwca 1995 roku. To właśnie ona w dużej mierze zdefiniowała ten zbiór danych jako indeks o znaczeniu statystycznym.

REGON przestał odgrywać dużą rolę w polskiej gospodarce po wprowadzeniu do systemu takich identyfikatorów, jak NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) oraz bazy PESEL, która dziś stanowi główny indeks dla osób, które nie prowadzą swojej firmy lub fundacji.

Rejestr Gospodarki Narodowej jest wymagany przez niewielką grupę podmiotów, pośród których ustawodawca wymienia na przykład stowarzyszenia rejestrowe oraz jednostki samorządu terytorialnego, czyli na przykład urzędy miast czy starostwa powiatowe.

Dość ciekawą właściwością bazy REGON jest to, że jeśli prześledzimy w bazie ALEO.com długości poszczególnych identyfikatorów jest to, że czasem natkniemy się na numery 14-cyfrowe. Wynika to z tego, że ustawodawca objął takim dłuższym numerem firmy, które mają swoje siedziby na obszarze kilku województw.

Czy baza REGON wciąż będzie funkcjonować w polskim porządku prawnym?

Wiele wskazuje na to, że tak. Jest to indeks, który wciąż odgrywa dużą rolę na przykład w statystyce. Co więcej, w niektórych sektorach gospodarki wciąż jest on bardzo przydatny i pozwala na przykład na przygotowanie profesjonalnej, dopasowanej pod konkretną firmę, oferty handlowej.

Baza umożliwia na przykład analizowanie danych według samodzielnie dobranego klucza. Jeśli nasz model prowadzenia biznesu zakłada współpracę tylko z mikroprzedsiębiorstwami, to dzięki bazie REGON możemy wyselekcjonować takie podmioty, które działają na określonym obszarze, na przykład w województwie, gdzie prowadzimy swoją firmę.

Ustawodawca także zdaje sobie sprawę z tego, że REGON wciąż może być zbiorem niezwykle użytecznym. Właśnie dlatego dopuszcza możliwość założenia takiego identyfikatora przez podmioty, dla których jest on niezbędny.

W tym celu można skorzystać z formularzy RG-OP lub RG-OF. Warto podkreślić, że dokumenty można wypełnić on-line. Praktyka wielu firm pokazuje, że zwłaszcza teraz, w erze obostrzeń i ciągłego ryzyka zachorowania na koronawirusa, może to być skuteczny sposób, by szybko uzyskać swój identyfikator REGON.

Czy oznacza to, że Rejestr Gospodarki Narodowej jest kluczowym identyfikatorem w polskiej gospodarce? Niekoniecznie. W obowiązującym w naszym kraju porządku prawnym można znaleźć jeszcze kilka innych baz danych, z których można dowiedzieć się sporo o firmach czy fundacjach. Na pewno warto tu wskazać na bazę KRS czy NIP.