Rozszyfrowano najstarsze zapisane zdanie świata

W 2017 roku odkryto grzebień z kości słoniowej, liczący sobie 3700 lat. Jednak dopiero niedawno zauważono na nim inskrypcje w języku kananejskim – najstarszym, znanym alfabecie. Teraz udało się rozszyfrować napis. Choć tłumaczenie okazuje się nieco zabawne, wartość odkrycia jest znaczącą.

Szacuje się, że pierwszy alfabet został opracowany przez ludy semickie ok. 1800–2000 r. p.n.e. Historia alfabetu nie jest jednak dokładnie poznana, ze względu na brak dowodów archeologicznych. Zdanie z odkrytego grzebienia pozwoliło zweryfikować fakt używania tego alfabetu już 3700 lat temu.

Język kananejski pozostaje jednym z najmniej poznanych starożytnych języków. Wciąż niewiele wiadomo na jego temat, prace na terenie Izraela, dostarczyły przedmiotów z pojedynczymi, zapisanymi przy jego użyciu słowami. W tym kontekście szczególnie istotne jest odkrycie przedmiotu codziennego użytku.

Najstarsze znane zdanie, zapisane przez człowieka może wydawać się nieco rozczarowujące, należy zatem przyjąć, że kolejne odkrycia przyniosą odrobinę mniej doraźne życzenia.

Grzebień został zrobiony z kości słoniowej, materiału, który w tamtym okresie był dosyć drogi. Można wywnioskować, że należał on do osoby zamożnej. Był to przedmiot pochodzenia egipskiego, w tym regionie grzebienie były w tym czasie wykonywane głównie z drewna. Zapisane na nim zdanie zawiera życzenie, które nadał mu jego twórca.  Odkrytą dopiero w tym roku inskrypcję, odczytał dr Daniel Vainstub z Uniwersytetu Ben Guriona. Łącznie na zdanie składa się 17 kananejskich liter, które z kolei układają się w 7 słów. Napis można przetłumaczyć jako:

„Niech ten kieł wypleni wszy z włosów i z brody”

Poza oczywistą wartością archeologiczną przedmiot ma także tę historyczną. Dzięki grawerowi wiemy, że nawet wyższe sfery w tamtym okresie miały problemami z pasożytami. Potwierdzają to także badania naukowców, którzy przyjrzeli się grzebieniowi pod mikroskopem, odkrywając na drugim zębie drobne (0,5-0,6 mm) pozostałości wszy.