fbpx

Lubisz patrzeć w niebo? Hiszpańska wyspa mekką astronomów

Wjeżdżając krętą górską drogą na wysokość 2396 m n.p.m., oczom ukazuje się krajobraz prawie jak z filmu „Kontakt” z Jodie Foster. Ale nie jest to Pensacola w USA czy La Silla w Chile. To kraj europejski, a konkretnie hiszpańska wyspa w archipelagu Wysp Kanaryjskich – la Palma. Teren Parku Narodowego Taburiente okazuje się być najlepszą miejscówką dla miłośników astronomii i oglądania nieba. 

Sceneria tego miejsca przypomina bardziej plener filmu science-fiction. To tutaj znajduje się obserwatorium astrofizyczne Roque de los Muchachos (ORM), a w nim jeden z największych, najbardziej wyspecjalizowanych i zaawansowanych technicznie zestawów teleskopów na świecie.

Niebo nad La Palmą stwarza wyjątkowe warunki do badań astronomicznych. Ze względu na konieczność zminimalizowania zanieczyszczenia światłem, wszystkie latarnie uliczne i miejskie na wyspie świecą specjalnie 'przydymionym’ światłem. Istnieje także zakaz używania jakichkolwiek świateł, w tym samochodowych, w niewielkiej odległości do obserwatorium, a droga dojazdowa do obiektu wieczorem jest zamknięta.

W tutejszym obserwatorium ustawiono gigantyczne teleskopy do eksploracji wszechświata, w tym teleskopy nowej generacji o nazwie Czerenkow, przeznaczone do badania bardzo wysoko energetycznych promieni gamma. Na tym terenie znajduje się też m.in. największy na świecie teleskop optyczny na podczerwień oraz dwadzieścia innych teleskopów i instrumentów do pomiarów i badań astrofizycznych. W ORM dokonano szeregu kluczowych odkryć w dziedzinie astrofizyki, np. odkryto najodleglejszą galaktykę i potwierdzono też istnienie czarnych dziur czy przyspieszoną ekspansję wszechświata.

Wyglądające dość futurystycznie z zewnątrz, obserwatorium Roque de los Muchachos posiada szereg udogodnień dla pracowników naukowych i technicznych, takich jak pokoje dzienne i nocne, kuchnię, jadalnię, recepcję, salony, gry itp. Organizowane są też pokazy dla grup, konferencje, warsztaty i kursy.

Magia czy nauka?

MAGIC, jak by sugerowała nazwa, nie ma jednak nic wspólnego z magią. To czysta nauka. MAGIC to akronim z języka angielskiego (Major Atmospheric Gamma-ray Imaging Cherenkov Telescope) i jest jednym z największych na świecie teleskopów do wykrywania bardzo wysokoenergetycznych promieni gamma. Jest nie tylko ogromnym narzędziem badawczym, ale także pionierem w innowacyjnych rozwiązaniach technicznych, które nigdy wcześniej nie zostały zastosowane w teleskopach Czerenkowa.

hiszpańska wyspa
MAGIC – teleskop Czerenkowa (zdj. Agata Pałach)

Składa się z 270 pojedynczych paneli luster, które można niezależnie ogniskować za pomocą aktywnego systemu kontroli wyposażonego w lasery. Lustro jest niezwykle lekkie i można je przesunąć w dowolne miejsce na niebie w mniej niż trzydzieści sekund. Powierzchnia zbierająca każdego z instrumentów wynosi 236 m². Pierwszy z teleskopów został uruchomiony w roku 2004, zaś jego bliźniak, MAGIC-II działa od roku 2009.

Jest też polski akcent. Współpraca naukowa w badaniach za pomocą teleskopu MAGIC obejmuje ponad 20 krajów. Należą do nich m.in. Hiszpania, Niemcy, Włochy, Szwajcaria, Finlandia, Polska, Chorwacja, Bułgaria i Armenia.

hiszpańska wyspa
Observatorio Astronomico Roque de los Muchachos, la Palma. (zdj. Agata Pałach)

Więcej tekstów z dziedziny astronomii i eksploracji kosmosu przeczytasz TU.

Opracowanie: Agata Pałach, autorka bloga Nigdy za późno, o podróżach, życiowych zmianach i języku angielskim.

 

Dodaj komentarz