Trwający ćwierć wieku zakład na temat świadomości zakończony. Neurobiolog przegrał
Mechanizm stojący za powstawaniem świadomości wciąż pozostaje nieodkryty, choć osiągnięcia w tej dziedzinie są imponujące.
W 1998 roku neurobiolog Christof Koch założył się z filozofem Davidem Chalmersem, twierdząc, że do 2023 roku uda się zidentyfikować mechanizm, dzięki któremu neurony mózgu generują świadomość. W zeszłym roku, podczas spotkania Association for the Scientific Study, zwycięzcą okazał się Chalmers, współdyrektor Centrum Umysłu, Mózgu i Świadomości na Uniwersytecie Nowojorskim. – Dla mnie to był bezpieczny zakład, dla Christofa zaś dość śmiały – zaznacza zwycięzca.
Świadomość obejmuje wszystkie nasze doświadczenia i nadaje sens naszemu życiu. Mimo to, mechanizmy jej powstawania wciąż pozostają zagadką, choć badania w tej dziedzinie przynoszą coraz więcej odpowiedzi.
– Zaczynaliśmy od wielkiej zagadki filozoficznej. Z czasem stała się ona mniej metafizyczna, a bardziej naukowa, choć wciąż daleka od pełnego rozwiązania – przyznaje Chalmers.
Koch, badacz z Allen Institute for Brain Science w Seattle, rozpoczął eksplorację neuronowych podstaw świadomości w latach 80. Kiedy 25 lat temu proponował zakład, był pełen nadziei dzięki postępom w optogenetyce i technologii fMRI. O zakładzie zapomniano, aż kilka lat temu przypomniał o nim dziennikarz naukowy Per Snaprud w kontekście współpracy obu naukowców w projekcie Templeton World Charity Foundation, mającym na celu przyspieszenie badań nad świadomością.
Na niedawnym spotkaniu Association for the Scientific Study zaprezentowano wyniki projektu, który badał dwie główne teorie świadomości: teorię zintegrowanej informacji (IIT) oraz teorię globalnej przestrzeni roboczej (GWT).
Pierwsza teoria sugeruje, że świadomość jest wynikiem struktury w tylnej części kory mózgowej, aktywnej podczas konkretnych doświadczeń, takich jak oglądanie obrazu. Druga zakłada, że świadomość powstaje w korze przedczołowej, gdy informacje są przesyłane w ramach złożonej sieci mózgu. Eksperymenty wykazały jednak, że żadna z teorii nie pasuje w pełni. W przypadku IIT nie potwierdzono trwałej synchronizacji między obszarami mózgu, a w ramach GWT odkryto jedynie część obszarów kory przedczołowej zaangażowanych w świadomość. Obie koncepcje wymagają zatem korekty.
Mimo to badania nad świadomością nadal trwają, a obaj naukowcy są w nie zaangażowani. Koch, choć przegrał zakład, pozostaje optymistą i jest gotów ponownie się założyć, wierząc, że w ciągu następnych 25 lat zagadka świadomości zostanie rozwiązana.
Po trwającym ćwierć wieku zakładzie na temat świadomości, neurobiolog poniósł porażkę. To wydarzenie stanowi kamień milowy w badaniach nad tą tematyką. Mimo wielu wysiłków, naukowiec nie zdołał udowodnić swoich tez, a zakończenie eksperymentu jest rezultatem twardych dowodów.