Tajemnicze kurhany na Śląsku. „Wyjątkowe odkrycie w Europie”
Rok 2022 r. przyniósł niespodziewane odkrycia archeologiczne, dzięki którym o Dąbrowie Górniczej zrobiło się głośno na całym świecie. Na szczycie Bukowej Góry badacze odnaleźli kurhany z VII lub VIII w. A to dopiero początek! Zdaniem badaczy miejsce skrywa o wiele więcej tajemnic.
Kurhany na Śląsku
Od czerwca do września 2022 r. na szczycie Bukowej Góry w Dąbrowie Górniczej trwały niewielkie wykopaliska archeologiczne, w których brało udział pięć osób – w tym dwójka archeologów z Muzeum Miejskiej Sztygarka w Dąbrowie Górniczej.
Odkrycie nie byłoby możliwe, gdyby nie uwaga pewnego astronoma, Macieja Rodziewicza. Zwrócił on uwagę na charakterystyczny układ kamieni. Na jednym z nich słońce kładło się w czasie przesilenia – a wszystkie układane były na linii północ-południe lub w kierunku wschód-zachód. Z punktu widzenia zjawisk astronomicznych, układ ten nie mógł być przypadkowy.
Sugestia była właściwa. Już wstępne wykopaliska udowodniły, że miejsce jest szczególne – cały teren okazał się być usiany kurhanami – czyli mogiłami w formie kopców o kształcie stożkowatym lub zbliżonym do półkulistego.
Miejsce pełne zagadek
We wnętrzu kurhanów znajduje się komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym. Dalsze badania wykazały, że poza kurhanami istnieją tu także podłużne mogiły zwieńczone stelami prostokątnymi i trójkątnymi, które wcinają się w obszar konstrukcji o charakterze megalitycznym. Jak poinformował archeolog, Dariusz Rozmus, wyniki badań węglików z jednej z tych mogił wskazują, że mogą być dużo młodsze.
–W tym roku otworzyliśmy, jedną z nich, potem została zrekonstruowana tak jak była. W środku były spalone kości i węgliki drzewne. Udało się wydatować metodą radiowęglową pobraną stamtąd próbkę. Ustalono, że pochodzi ona sprzed 1290 lat. Czyli z VIII wieku po Chrystusie, nie wcześniej niż z VII, a najpóźniej z początków IX wieku. Ale jest sprzeczność: inna próbka mówi o II w.– wyjaśniał w rozmowie z „Interią” Dariusz Rozmus.
Zdaniem archeologów znalezisko może pochodzić z czasów innych niż wskazują na to kurhany. Co ciekawe, choć w tym rejonie występuje dolomit kruszconośny, to formy ustawione na Bukowej Górze są z dolomitu diploporowego. Wykonanie dziewięciu sond pokazało też, że skały z podłożem nie mają żadnego związku. Może to wskazywać na fakt, że odkryte, pionowe formy zostały przyniesione z innego miejsca – tym samym przywodzą na myśl budowle megalityczne z okresu neolitu, czyli młodszej epoki kamienia.
–Wiadomo, że twórcami europejskich megalitów byli ludzie kultury pucharów lejkowatych. Taką nazwę nadali archeologowie bezimiennemu ludowi, zamieszkującemu kiedyś tereny od Jutlandii po Ukrainę. Ale budowniczowie megalitów odeszli, zanim powstała Troja – wyjaśniał Dariusz Rozmus.
„Czegoś takiego jeszcze nie było”
W okolicy dokonano znalezisk z różnych okresów. Znajdują się tu krzemienie, pochodzące ze schyłkowego paleolitu, jest kilka znalezisk, które wskazują na neolit. Najnowsze odkrycie, czyli grób ciałopalny datowany jest na okres VII lub VIII w. n. e.
W roku 2022 prace badawcze polegały na oczyszczaniu kolejnych obszarów, a także uzupełniono dokumentację poprzez skanowanie laserowe 3D. Władze regionu zapewniają, że pomimo wykopalisk, które potrwają prawdopodobnie przez kolejne dziesięciolecia, miejsce będzie otwarte dla turystów.
–Teraz ważna jest kwestia ekspozycji tego wszystkiego, zadbania o to odkrycie, wpisania do rejestru zabytków, ochrony tego miejsca. Zarówno pod względem przyrodniczym, jak i kulturowym, czyli wspólna ekspozycja. Zapewnienie dojścia do tego miejsca – powiedział Łukasz Konarzewski, śląski wojewódzki konserwator zabytków w Katowicach.
Śląski konserwator dodaje też, że znalezisko ma wymiar europejski. Do tej pory podobne odkrycia miały miejsce we Francji, Szkocji czy Skandynawii, nigdy zaś w Polsce.
–Czegoś takiego jeszcze nie było. Jest to związane z miejscem kultu i pochówkami, ale to wszystko rozwarstwia się w czasie. To miejsce kultu i megality są znacznie starsze niż pochówki – dodał Łukasz Konarzewski.
Opracowanie: Kamila Gulbicka
Źródła: Dąbrowa Górnicza Nasze Miasto oraz INTERIA.PL
Halo.. od kiedy to Dabrowa Górnicza jest na Śląsku??