Naukowcy z Gdańska stworzyli specjalny bank nasion, aby chronić zagrożone rośliny

Naukowcy z Uniwersytetu Gdańskiego postanowili zabezpieczyć kilkadziesiąt gatunków roślin z Pomorza Gdańskiego, którym może grozić wyginięcie. W tym celu zebrali ich zasoby genowe, tworząc bank nasion oraz bank kultur in vitro tych gatunków.

Zmiany klimatu na skutek działalności człowieka to tylko jeden z wielu czynników, które w przyszłości mogą zagrozić naszej rodzimej roślinności i doprowadzić do wyginięcia niektórych gatunków. Aby je ochronić, trzeba prowadzić działania wielotorowo — przekonują naukowcy.

— W ramach naszej pracy naukowej staramy się zbierać informacje odnośnie zasobów tych gatunków, a także istniejących i potencjalnych zagrożeń dla ich trwania na stanowiskach naturalnych. Dzięki temu jesteśmy w stanie planować skuteczne metody ochrony gatunków roślin szczególnie cennych w naszym regionie — powiedziała dr Magdalena Lazarus z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Ochrona w naturalnym miejscu występowania to niejedyny sposób na pomoc zagrożonym roślinom.

– Warto, przynajmniej dla wybranych grup organizmów, stosować również metody ochrony ex-situ, a więc poza miejscem naturalnego występowania – powiedziała dr Magdalena Lazarus z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego.

I właśnie tym zajęli się naukowcy uczestniczący w projekcie “Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego”.

Naukowcy z UG stworzyli bank nasion i tkanek

Badacze udali siew teren, aby odnaleźć i zabezpieczyć nasiona oraz fragmenty roślin zagrożonych wyginięciem. Obszar ich działań objął Pomorze Gdańskie. Łącznie projektem objęto 97 gatunków, które są zagrożone w różnych stopniu. Jak podano w sprawozdaniu z projektu, z tej grupy 31 gatunków jest objętych prawną ochroną ścisłą, a 15 ochroną częściową. Wśród nich znajdują się takie rośliny jak: dzwonek szerokolistny, turzyca Buxbauma i aster solny.

Aby zabezpieczyć zasoby genowe roślin, naukowcy wykorzystali cztery różne metody ochrony ex situ: założenie banku nasion, założenie banku tkanek w postaci kultur in vitro, założenie banku izolatów DNA, a także uprawę roślin w Gołubieńskim Ogrodzie Botanicznym. Wiadomo, że dla 46 gatunków zastosowano którąś lub wszystkie z tych metod, dla pozostałych 51 dokonano rozpoznania ich stanowisk i zasobów w regionie.

Efekt: utworzono bank nasion dla 33 gatunków roślin rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim. Ale nie tylko, powstał też bank kultur in vitro gatunków rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim.

– Obecnie w ramach kolekcji kultur in vitro hodowanych jest 15 gatunków, jednakże dla łącznie 23 gatunków przygotowaliśmy już odpowiednie protokoły wprowadzania tych taksonów do hodowli – tłumaczy dr Magdalena Lazarus.

Dzięki temu projektowi w przyszłości będzie możliwe odtworzenie populacji wielu gatunków roślin.