8 latach starań. Flisactwo wreszcie wpisane na listę UNESCO

To wielki sukces! 1 grudnia 2022 roku, po bez mała ośmiu latach starań, flisactwo zostało wpisane na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Tym samym podkarpacki Ulanów będzie już nie tylko polską, ale i światową stolicą flisactwa.

To, że flisackie tradycje w Ulanowie są nadal żywe, a związana z wodą profesja jest wciąż kultywowana, potwierdził w 2014 roku wpis na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. „Flisactwo w Ulanowie w obecnej formie jest wciąż żywym zjawiskiem, głównie za sprawą członków Bractwa Flisackiego p.w. Św. Barbary, którzy wiedzę i umiejętności z zakresu flisactwa przekazują kolejnym pokoleniom. W swoich działaniach Bractwo Flisackie nawiązuje do tradycji flisackich i dąży do rozwijania i kultywowania współczesnych form tegoż dziedzictwa w lokalnej społeczności. Bractwo prowadzi spływy rzekami Sanem, Wisłą, Odrą i Wartą. Kultywowane tradycje flisackie obejmują również wiele innych elementów dziedzictwa niematerialnego, takich jak: gwara, nazewnictwo, pieśni, czy obrzędy flisackie. Szczególnie widowiskowy jest obrzęd promowania nowych adeptów na flisaków zwyczajnych lub honorowych. Odbywa się to zgodnie z tradycją na tratwie i zwie chrztem frycowym” – wyczytać można w uzasadnieniu wpisu. Flisacy w ciągu około 28 dni na 100-metrowej tratwie potrafią przepłynąć 726 km Sanem i Wisłą z Ulanowa do Gdańska.

–Idea wpisu na listę światową UNESCO pojawiła się po wpisie ulanowskich tradycji flisackich na listę krajową. Pomyślałem wówczas, że blisko 400-letnia tradycja tego wspaniałego zawodu zasługuje na wyróżnienie nie tylko w skali Polski, ale Europy i całego świata. Tym bardziej że flisactwo jest żywe w wielu krajach Starego Kontynentu – mówi Kamil Chmielowski, Cechmistrz Bractwa Flisackiego pw. Św. Barbary w Ulanowie.

Ponieważ flisactwo nie jest tylko domeną Polski, zapadła decyzja o zaproszeniu do współpracy bratnich organizacji z Austrii, Czech, Hiszpanii, Łotwy oraz Niemiec. Ustalono wówczas, że strona polska będzie liderem wpisu i podejmie się organizacji i koordynacji wszelkich prac związanych z przygotowaniem i złożeniem wniosku. Zgodnie z wymaganiami przygotowywanego wpisu nie mogło zabraknąć międzynarodowych konferencji naukowych, szczegółowych opracowań poświęconych odnalezionym materialnym śladom przeszłości, jak i zebranym przekazom ustnym. Odbyło się szereg spotkań konsultacyjnych w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podczas których nieocenioną pomocą służyła Radca Ministra Joanna Cicha Kuczyńska.

W połowie ubiegłego roku z siedziby UNESCO w Paryżu zaczęły do niewielkiego Ulanowa na Podkarpaciu docierać radosne wieści. Najważniejszą było to, że wniosek został oceniony pozytywnie oraz otrzymał dodatkowo dwa wyróżnienia. A ostatecznie stało się … 1 grudnia w Rabacie – stolicy Maroka, podczas posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, delegacja naszych flisaków odbierze oficjalne poświadczenie wpisu na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

Źródło: nizanskie.info