Specjalista ujawnia 5 faktów o finansach, których zazwyczaj uczymy się zbyt późno
Istnieją pewne fakty dotyczące pieniędzy, które często uświadamiamy sobie dopiero po wielu latach, jako dorośli. Morgan Housel, partner w funduszu Collaborative Fund, specjalista od finansów behawioralnych, pisarz i dziennikarz, podaje kilka z nich w liście do swojej córki.
Morgan Housel przedstawił w liście do córki, opublikowanym przez CNBC, kilka zasad dotyczących pieniędzy, które jego zdaniem poznajemy zbyt późno. Podkreśla, że są to rady, które “kiedyś jej się przydadzą”.
1. Nie lekceważ roli przypadku w życiu
Jak zauważa Housel, łatwo jest myśleć, że bogactwo i ubóstwo są efektem naszych decyzji, ale trudniej jest docenić rolę przypadku i losu w życiu.
Specjalista podkreśla, że rodzina czy kraj, w którym się urodziliśmy, a także warunki otoczenia, zazwyczaj “mają większy wpływ na nasze osiągnięcia, niż większość ludzi zdaje sobie sprawę”.
Dodając, że choć powinniśmy wierzyć w wartość i nagrody za ciężką pracę, musimy zrozumieć, że “nie każdy sukces wynika z wysiłku, a nie każde ubóstwo jest rezultatem lenistwa”.
“Pamiętaj o tym, formując poglądy na temat innych ludzi i siebie samego” – zwraca uwagę Housel.
2. Największą korzyść z pieniędzy którą można uzyskać, to zdolność do kontroli czasu
“Zdolność do robienia tego, co chcemy, kiedy chcemy, gdzie chcemy i z kim chcemy oraz tak długo, jak chcemy, daje trwałe szczęście, którego nie zapewni żadna ilość pięknych, drogich rzeczy” – przekonuje Housel.
Według niego, fascynacja związana z kupnem i posiadaniem “fajnych rzeczy” szybko mija. Natomiast na przykład praca z elastycznymi godzinami “nigdy się nie nudzi”. Równie istotne jest posiadanie oszczędności, które dają nam czas i możliwości w sytuacjach kryzysowych czy możliwość przejścia na emeryturę w dowolnym czasie.
Jak tłumaczy Housel, osiągnięcie niezależności to nasz ostateczny cel. Jednak podkreśla, że niezależność nie jest czarno-białym zagadnieniem. Jego zdaniem, oszczędzanie każdej złotówki czy dolara jest jak “posiadanie kawałka twojej przyszłości, która w przeciwnym razie mogłaby być uzależniona od innych”.
3. Sukces nie zawsze wynika z wielkich czynów
Housel przytacza słowa Napoleona, według których osoba “zdolna do normalnego działania, gdy inni tracą głowę”, jest geniuszem. “Podobnie jest z zarządzaniem finansami. Nie musisz dokonywać cudów, aby z czasem znaleźć się w dobrym miejscu; wystarczy, że będziesz konsekwentnie unikać błędów na dłuższą metę” – tłumaczy specjalista.
Jak zauważa, unikanie katastrofalnych błędów — takich jak wpadnięcie w pułapkę zadłużenia — jest silniejsze niż jakakolwiek inna rada finansowa.
4. Każda rzecz ma swoją cenę
Ceną za ambitną karierę jest czas, którego nie spędzamy z dziećmi i przyjaciółmi. Ceną długoterminowych wzrostów na rynkach jest niepewność i zmienność. Natomiast ceną za rozpieszczanie dzieci jest ich przyszłe “życie pod kloszem” – argumentuje Housel.
Jego zdaniem, wszystko ma swoją cenę, ale większość tych kosztów jest niewidoczna. Czasem warto je ponieść, ale nigdy nie powinniśmy ich lekceważyć. “Kiedy zaakceptujesz to, zaczniesz traktować czas, relacje i niezależność jako waluty równie wartościowe jak pieniądze” – wyjaśnia Housel.
5. Nie przyjmuj bezrefleksyjnie każdej rady, którą usłyszysz
“Wszystkie lekcje, które wymieniłem, w tym ostatnią, ludzie odkrywają zbyt późno w życiu” – pisze Housel. I dodaje, że powinniśmy czuć się swobodnie, odrzucając te rady.
Dlaczego? Jak tłumaczy ekspert finansowy, zwracając się do swojej córki: “twoje życie będzie inne niż moje, tak jak moje różni się od życia moich rodziców. Nikt nie jest identyczny, nikt nie zna wszystkich właściwych odpowiedzi. Nigdy nie akceptuj cudzych rad bez umieszczenia ich w kontekście twoich własnych wartości, celów i sytuacji” – podkreśla Housel.