Polacy uruchomili superkomputer kwantowy „Odra 5”

Na Politechnice Wrocławskiej powstał pierwszy w Polsce i tej części Europy komputer kwantowy oparty na technologii nadprzewodzących kubitów pracujących w ekstremalnie niskich temperaturach. — Oby się po latach okazało, że to start nowej ery obliczeń kwantowych — mówi między innymi rektor uczelni.

Pięciokubitowa „Odra 5” we Wrocławiu

Według informacji Politechniki Wrocławskiej, nowa maszyna dysponuje pięcioma kubitami i otrzymała nazwę „Odra 5”. Za jej powstaniem stoi firma IQM Quantum Computers, która należy do światowej czołówki w dziedzinie nadprzewodzących systemów kwantowych. Kubity stanowią podstawę obliczeń w komputerach kwantowych, różniąc się od zwykłych bitów tym, że mogą znajdować się w stanie 0, 1 lub jednocześnie w obu tych stanach (superpozycja).

Nowe kierunki kształcenia na Politechnice Wrocławskiej

„Maszyna stanęła we Centrum Sieciowo-Superkomputerowym Politechniki Wrocławskiej i pozwoli prowadzić badania głównie w dziedzinie informatyki. System zostanie udostępniony naukowcom, doktorantom i studentom” – informuje uczelnia, która już zapowiada stworzenie nowych specjalności, a docelowo także całego programu studiów poświęconego informatyce kwantowej.

– To dla mnie szczególny moment, bo jestem fizykiem kwantowym i zajmowałem się bardzo teoretycznie obliczeniami kwantowymi w czasach, gdy wydawało się, że jest to niewykonalne – podkreśla prof. Arkadiusz Wójs, rektor Politechniki Wrocławskiej.

Pierwszy taki komputer w Polsce i regionie

— Mamy pierwszy komputer kwantowy nie tylko w Polsce, ale też w tej części Europy. Oby się po latach okazało, że to start nowej ery obliczeń kwantowych — dodał rektor.

Uczelnia zaznacza, że model „IQM Spark” waży około 1,5 tony i ma trzy metry wysokości, a charakterystyczny kriostat otacza metalowy cylinder zawieszony pod sufitem. „Politechniczny egzemplarz opiera się na technologii niskotemperaturowych nadprzewodzących kubitów i pracuje w temperaturze 10 mK (milikelwinów), czyli -273,14 stopni Celsjusza” – przekazuje Politechnika.

Komputery kwantowe jako przełomowa alternatywa

Prof. Andrzej Kucharski, dziekan Wydziału Informatyki i Telekomunikacji, zaznacza, że to „wspaniała rzecz”, bo „otwiera nowe możliwości badawcze”. Natomiast prof. Wojciech Bożejko, kierujący Katedrą Systemów Sterowania i Mechatroniki, wyjaśnia, że tego typu komputery są potrzebne tam, gdzie tradycyjne rozwiązania przestają wystarczać.

— Komputery kwantowe to bardzo kusząca alternatywa. Pozwalają badać problemy, z którymi do tej pory sobie nie radziliśmy. Już dziś możemy je stosować do optymalizacji transportu czy harmonogramowania pracy fabryk — dodał.