Wypalenie zawodowe — czym jest i jak sobie z nim radzić?
Wypalenie zawodowe zostało uznane za chorobę, którą Światowa Organizacja Zdrowia wpisała na Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób. Wcześniej było ono traktowane, jako utrata motywacji do dalszej pracy, natomiast od 2022 roku, jest to schorzenie, na które osoba będzie mogła otrzymać zwolnienie lekarskie.
Objawy wypalenia zawodowego
Praca wypełnia zazwyczaj ⅓ dnia każdego z nas, daje możliwości zarobku i ma duży wpływ na jakość życia. Praca może być źródłem dochodu, ale także dużą szansą do samorozwoju.
Jednak zdarzają się sytuacje, w których praca prowadzi do wyczerpania emocjonalnego, psychicznego i fizycznego. Ostatni z etapów jest tak naprawdę końcowym efektem, który prowadzi do stanu wypalenia zawodowego.
Do najczęstszych objawów tej dolegliwości należą:
- bóle głowy i brzucha, które pojawiają się niemal codziennie,
- ataki paniki,
- unikanie współpracowników,
- utrata kreatywności i koncentracji,
- drażliwość i ogólne zmęczenie,
- spadek formy,
- nadwrażliwość i płaczliwość,
- uczucie strachu lub złości w stosunku do pracy,
- zaburzenia związane ze snem.
Początkowe symptomy mogą być tak naprawdę niedostrzegane i bagatelizowane: zmęczenie, napięcie, drażliwość, wzmożona aktywność, która jest naprzemienna z wyczerpaniem psychicznym.
Następnie pojawiają się kolejne objawy, które są ukierunkowane przede wszystkim do sytuacji zawodowej: brak energii, czy początkowe objawy depresji.
W kolejnej fazie nasilają się problemy ze snem, pojawia się brak apetytu, a także większa podatność na wszelkiego rodzaju infekcje.
U takich osób zauważalny jest brak empatii w stosunku do współpracowników, a ich zachowania traktowane są jako wrogie lub zbyt obciążające. Taka osoba zaczyna się coraz bardziej izolować i rezygnować z życia towarzyskiego.
Niestety, jeśli napięcie jest wysokie, z pewnością zostanie ono przeniesione na życie rodzinne.
Przyczyny wypalenia zawodowego
Jest to przypadłość, która głównie dotyczy osób, które na początku są bardzo mocno zaangażowane w wykonywanie swojej pracy i oczekiwały, że ich funkcja będzie miała sens.
Czynniki, które mogą mieć wpływ na pojawienie się wypalenia zawodowego to:
- przeciążenie w pracy,
- nadmierny zakres obowiązków,
- naciski ze strony współpracowników,
- sprzeczność w wymaganiach,
- kłopoty administracyjne,
- zbyt duże obciążenie obowiązkami,
- konieczność podjęcia istotnych decyzji w krótkim czasie.
Jednym z kluczowych czynników, które mogą prowadzić do wypalenia zawodowego, jest długotrwałe poczucie niepowodzenia połączonego ze stresem, a także przekonanie, że nie uda nam się samodzielnie poradzić z trudnościami, które niesie ze sobą praca zawodowa.
Wypalenie zawodowe bardzo często jest związane z rozbieżnością naszych oczekiwań co do stanowiska, a jego realiami. Znacznie bardziej narażeni na tę dolegliwość są perfekcjoniści, osoby z problemem samoakceptacji, mało refleksyjne oraz te, które sztywno trzymają się sztampowych działań.
Kiedy mamy do czynienia z chwilowym załamaniem, a kiedy z wypaleniem?
Zmęczenie oraz stres pojawia się niemal u każdego, jednak nie musi to oznaczać wypalenia. Zazwyczaj po takim kryzysie zawodowym bardzo szybko dochodzimy do prawidłowego stanu emocjonalnego, nawet jeśli w dalszym ciągu czujemy się zmęczeni.
W takich sytuacjach zazwyczaj wystarcza odpowiedni odpoczynek, aby wszystko wróciło do normy.
Wypalenie zawodowe – kiedy zacząć reagować?
W celu przeciwdziałania możemy, np.:
- nauczyć się zarządzać czasem,
- udać się na warsztaty motywacyjne,
- być asertywnym,
- przejść adaptację do nowego stanowiska,
- nauczyć się, jak radzić sobie ze stresem.
Tak naprawdę, im więcej pojawia się objawów wypalenia zawodowego, takich jak konflikty pracy, rozdrażnienie czy izolowanie się, tym mniejsza szansa na samodzielne wyleczenie.
Z tak zaawansowanymi objawami, pomoc specjalisty będzie konieczna, dlatego, jeśli widzisz powyższe objawy, lepiej zacznij reagować.