Badania polskich uczonych mogą zrewolucjonizować diagnostykę onkologiczną
Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jako pierwsi na świecie wykorzystali nowatorski parametr – czas życia pozytonium – w diagnozowaniu glejaka. Nowy tomograf J-PET, precyzyjniejszy i tańszy od tradycyjnych urządzeń, może zrewolucjonizować medycynę, umożliwiając nawet wirtualne biopsje.
Badania polskich uczonych mogą zrewolucjonizować diagnostykę onkologiczną. Zespoły z Krakowa i Warszawy po raz pierwszy na świecie uzyskały obraz pozytonium w mózgu człowieka. Pozytonium to atom powstający z połączenia elektronu i pozytonu, a jego wykrywanie stanowi podstawę tomografii PET. Procedura ta wykorzystuje radiofarmaceutyki, takie jak radioaktywny fluor z glukozą, co pozwala na tworzenie trójwymiarowych obrazów wnętrza ciała, pomocnych w wykrywaniu nowotworów.
Tomograf J-PET, zaprojektowany przez zespół prof. Pawła Moskala z Uniwersytetu Jagiellońskiego, wprowadza nowy parametr – czas życia atomu pozytonium. Jak tłumaczy prof. Ewa Stępień, to przełom w diagnostyce obrazowej, ponieważ standardowe urządzenia nie mierzą tego parametru, a badania wykazały, że czas życia pozytonium jest krótszy w tkankach nowotworowych.
Przełomowe badania przeprowadzono podczas nowatorskiej terapii glejaka w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym pod kierunkiem prof. Leszka Królickiego i prof. Jolanty Kunikowskiej. Wyniki wskazują, że nowe podejście może prowadzić do dokładniejszych diagnoz, a w przyszłości nawet do wyeliminowania inwazyjnych biopsji, choć to wciąż odległa perspektywa.
Tomograf J-PET, który był testowany w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, jest nie tylko tańszy, ale także lżejszy i bardziej dostępny niż tradycyjne tomografy PET. Zespół z UJ opracowuje już jego nową wersję, zdolną do obrazowania całego ciała, a do 2028 roku planuje ukończenie urządzenia w Centrum Teranostyki UJ, które będzie również obrazować metabolizowanie farmaceutyków i pozwalać na badania splatania kwantowego fotonów.
Nowotwory w Polsce to poważny problem – każdego roku umiera z ich powodu 100 tysięcy osób, a ponad 1,17 mln żyje z chorobą nowotworową. Innowacyjne technologie, takie jak J-PET, mogą pomóc w lepszym wykrywaniu i leczeniu tych schorzeń.
