Symbol ludzkości w niezmierzonym kosmosie znowu przesyła dane
Znajdujący się 24 miliardy kilometrów od Ziemi Voyager 1 znów działa! Wystrzelony w kosmos w 1977 roku, Voyager 1 nawiązał ponownie kontakt z Ziemią, a jego instrumenty prowadzą obserwacje naukowe.
“Jesteśmy z powrotem! Voyager 1 ponownie wykonuje normalne operacje naukowe po raz pierwszy od listopada 2023 roku. Wszystkie cztery instrumenty — badające fale plazmowe, pola magnetyczne i cząstki — dostarczają wartościowych danych” – poinformowała NASA na platformie X.
To oznacza zakończenie długotrwałych prób naprawienia oprogramowania sondy. W listopadzie 2023 roku Voyager 1 zaczął przesyłać losowe odczyty, które były niezrozumiałe dla naukowców, określone jako bełkot.
Voyager 1 – technologia sprzed 50 lat
Problem wynikał z uszkodzonego chipa w systemie pamięci pokładowej, prawdopodobnie z powodu starzenia się lub wpływu energetycznych cząstek w przestrzeni międzygwiezdnej.
Naprawa problemu była trudna ze względu na starą technologię Voyagera. Sonda jest w kosmosie od 1977 roku, co oznacza, że inżynierowie muszą przeglądać instrukcje sprzed pół wieku przed wysłaniem komend do sondy, znajdującej się 162 jednostki astronomiczne od Ziemi.
70 kilobajtów pamięci
Voyager 1 i 2 mają po 70 kilobajtów pamięci komputerowej, czyli nieco więcej niż 8-bitowe komputery jak Atari 65XE. Dla porównania, przeciętny smartfon w 2017 roku miał ponad 14 000 razy więcej pamięci.
To pokazuje postęp technologiczny od czasu budowy sond. Voyager potrzebuje 22 waty mocy do przesłania sygnału na Ziemię, a prędkość transmisji wynosi 160 bitów na sekundę (stan na 2021 rok).
Generatory Voyagerów słabną
Energia pochodzi z trzech radioizotopowych generatorów termoelektrycznych (RTG), które tracą moc. RTG mają określony czas działania, a radioaktywny pluton w nich zawarty produkuje mniej energii z każdym rokiem.
W 2023 roku inżynierowie NASA przedłużyli działanie instrumentów Voyagera 2 do 2026 roku, wyłączając część z nich z powodu niskiej mocy generatorów.
W przypadku Voyagera 1 działają już tylko cztery instrumenty, które według obliczeń powinny działać do końca tego roku. Inżynierowie pracują nad obejściem, które pozwoliłoby na wydłużenie działania sondy, co jest szczególnie cenne, teraz gdy błąd w oprogramowaniu został naprawiony.
Cztery instrumenty Voyagera 1
19 maja 2024 roku zespół NASA przywrócił działanie dwóch z czterech instrumentów naukowych na pokładzie Voyagera 1, co pozwoliło na przesyłanie czytelnych danych na Ziemię.
– Było to jak resetowanie urządzeń elektrycznych po przerwie w dostawie prądu – napisali inżynierowie JPL Centrum NASA na platformie X.
Obecnie wszystkie cztery instrumenty naukowe Voyagera 1 dostarczają użytecznych danych, ponieważ sonda, znajdująca się 24 miliardy kilometrów od Ziemi, przemieszcza się przez przestrzeń międzygwiezdną, poza wpływem wiatru słonecznego. Voyager 1 i 2 są jedynymi urządzeniami stworzonymi przez człowieka, które nie podlegają wpływowi Słońca.
Sondy te niosą również złotą płytę z pozdrowieniami w 55 językach, w tym po polsku.
