Ciągłe zmęczenie i niepokój? Sprawdź, którego neuroprzekaźnika ci brakuje
Czy wiesz, że neuroprzekaźniki chemiczne wpływają na samopoczucie, jakość snu, a nawet funkcje poznawcze? Kiedy jednego z nich zabraknie jakość życia diametralnie się zmienia. Zanim wykonasz testy krwi, upewnij się, że twojej diecie niczego nie brakuje.
Neuroprzekaźniki to ważne dla zdrowia substancje, które pełnią funkcję przekaźnika informacji dla komórki nerwowej. Kiedy neurotransmiter zwiąże się z receptorem, może wpływać organizm dwojako – hamująco lub pobudzająco. Z neuroprzekaźników najbardziej istotnych dla naszego samopoczucia możemy wyróżnić: serotoninę, dopaminę, GABA i acetylocholinę.
Jeśli dojdzie do niekontrolowanego spadku któregoś z nich, możemy doświadczyć zaburzeń łaknienia, problemów ze snem, obniżonego nastroju, problemów hormonalnych czy spadku nastroju. Jeśli ich ilość będzie na właściwym poziomie, doświadczymy poczucia spokoju, motywacji i chęci do działania. Szczęśliwie na większość z nich możemy wpływać sposobem życia, w tym odpowiednią dietą.
Serotonina
Hormon szczęścia wpływa nie tylko na poziom odczuwanej radości, ale również reguluje temperaturę ciała i ciśnienie krwi. Aż 90 proc. serotoniny jest produkowanej w jelitach – dlatego tak istotne jest dbanie o mikrobiotę jelitową. Wytwarzanie serotoniny ulega zaburzeniu w sytuacji dysbiozy – czyli braku równowagi w jelitach. Warto wiedzieć, że naszym jelitom nie służą pokarmy przetworzone, wypełnione cukrem i wysokotłuszczowe, lubią zaś pokarmy probiotyczne (zawierające żywe bakterie) i prebiotyczne (roślinne, zawierające błonnik). Zbyt niska ilość serotoniny może prowadzić do depresji, niskiego libido, problemów ze snem i braku energii. Syntezę serotoniny mogą również zaburzać: nieprawidłowa gospodarka hormonalna, w tym niski poziom estrogenu, problemy trawienne, niedotlenienie mózgu, zbyt mała ilość białka w diecie.
Serotonina powstaje wyniku przekształcenia tryptofanu w związek chemiczny o nazwie w 5-HT. Tryptofan zaś to aminokwas egzogenny, który musi być pozyskany z zewnątrz. Jak? Znajdziesz go w orzechach, zielonych roślinach, brązowym ryżu, kiwi, ananasie i bananach.
Dopamina
Dopamina to neurotransmiter, który odpowiada za poczucie nagrody, zadowolenia, rywalizacji i chęci. W naszym organizmie działa pobudzająco – obiecuje przyjemność po włożonym wysiłku lub spożyciu określonej substancji – dlatego często wiąże się ją z uzależnieniami.
Jeśli dopamina w naszym organizmie jest na właściwym poziomie odczuwamy przypływ energii i mamy motywację do działania i osiągania sukcesów. Jej niedostatek może prowadzić do depresji, bezsenności, irytacji i apatii. Produkcja dopaminy może zostać zaburzona podczas braku równowago hormonalnej – często występuje przy zbyt niskim poziomie estrogenu i testosteronu. Ale spokojnie! Bardzo łatwo ją sobie wyprodukować – najszybszym sposobem jest aktywność fizyczna, nauka nowej umiejętności czy podjęcie się trudnego wyzwania. Aby wesprzeć produkcję dopaminy, warto również wzbogacić dietę o takie składniki jak kawa (ale nie w nadmiarze), matcha (czyli sproszkowane liście zielonej herbaty) i zielona herbata, orzechy czy różaniec górski.
Acetylocholina
Acetylocholina pozytywnie wpływa na koncentrację, szybkość przyswajania wiedzy i zapamiętywania. Niewłaściwy poziom acetychololiny w organizmie może powodować problemy z pamięcią, poczucie otępienia i braku energii. Zanurzona produkcja neurotransmitera obserwowana jest przy chorobach tarczycy, rozregulowanej gospodarce hormonalnej, a także w ekspozycji na silny i permanentny stres. Aby zwiększyć sobie jej poziom, warto wzbogacić dietę o ryby (takie jak dorsz), brokuły, cytrusy, migdały, masło migdałowe i kiełki pszenicy.
GABA
Neurotransmiter GABA działa na organizm uspokajająco – wytwarza substancje, które łagodzą stres i ból, a także pozwalają zasnąć. Właściwy poziom GABA zaburza się przy problemach z tarczycą, podczas pracy zmianowej, niedosypianiu i ekspozycji na stres. Pojawia się również przy chorobach autoimmunizacyjnych i niskim poziomie progesteronu. Aby zwiększyć jego ilość w organizmie, zadbaj o spożywanie pokarmów bogatych w kwas glutaminowy – będący prekursorem GABA. Zawierają go produkty probiotyczne: kiszona kapusta, kiszone ogórki, zakwas z buraków czy kimchi. Kwas glutaminowy występuje również w orzechach arachidowych, pistacjach, słoneczniku i pestkach dyni.
Opracowanie: Kamila Gulbicka
Źródło: PoradnikZdrowie.pl
