W poniedziałek całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Ameryce Północnej
W dniu 8 kwietnia w Meksyku, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie będzie miało miejsce zjawisko całkowitego zaćmienia Słońca, stanowiące wyjątkową atrakcję dla entuzjastów astronomii. Całkowita faza zaćmienia potrwa około 4,5 minuty, co jest prawdziwą gratką dla pasjonatów obserwacji nieba.
Zjawisko rozpocznie się na Oceanie Spokojnym w okolicach wysp Kiribati, a następnie przemieści się nad terytorium Meksyku po godzinie 12 lokalnego czasu (po godzinie 20 w Polsce). Kolejne obserwacje będzie można przeprowadzić nad amerykańskim Teksasem po 13:30, a potem w innych stanach USA, takich jak Oklahoma, Arkansas, Missouri, Kentucky, Illinois, Indiana, Ohio, Pensylwania, Nowy Jork, Vermont i Maine. Następnie zjawisko będzie widoczne wzdłuż granicy z Kanadą.
Dokładny pas zaćmienia można znaleźć m.in. na stronach NASA.
“Zaćmienie zakończy się o 21:35:55 (polskiego czasu – przyp. PAP) w północnej części Oceanu Atlantyckiego. To pozwoli zaobserwować jego częściową formę np. na Islandii. Mieszkańcy Irlandii i fragmentu Hiszpanii (będą mogli – przyp. PAP) zobaczyć bardzo płytkie zaćmienie częściowe tuż przed zachodem Słońca. To jednak będzie już sport ekstremalny” – podaje na blogu “Z głową w gwiazdach” Karol Wójcicki.
Jak tłumaczy Damian Jabłeka, wicedyrektor Planetarium Śląskiego, nadchodzące zaćmienie Słońca będzie prawdziwym rarytasem dla miłośników astronomii, zwłaszcza ze względu na jego długość.”Faza całkowitego zaćmienia potrwa ok. 4,5 minuty w Meksyku, w USA nieco krócej i będzie się skracała w drodze do Kanady, gdzie wyniesie 3,5 minuty” – opisuje ekspert.
Kolejne, jeszcze bardziej interesujące i dłuższe zaćmienie odbędzie się w 2027 roku, które pokaże się nad północną częścią Afryki, w tym Egiptu. „Maksimum zaćmienia będzie widoczne w zasadzie na Nilu. Tam faza maksymalna zaćmienia będzie trwała aż 6,5 minuty” – zapowiada.
Długość trwania zaćmienia zależy od proporcji odległości Księżyca i Słońca od miejsca obserwacji.”Kiedy Księżyc jest najbliżej Ziemi, czyli na niebie wydaje się największy a Ziemia jest najdalej od Słońca, to wtedy będzie miał większą tarczę od tarczy słonecznej i będzie dłużej zakrywać gwiazdę” – opisuje Damian Jabłeka.
Tegoroczne zjawisko zaćmienia będzie niezwykle widowiskowe, ponieważ w momencie całkowitego przysłonięcia będzie można dostrzec niemal wszystkie planety widoczne gołym okiem.
„Kiedy Słońce zostanie przysłonięte przez Księżyc, na jego prawej stronie, na zachód, będzie widoczna Wenus. Będzie to bardzo jasny punkt na niebie o magnitudzie 4. Po drugiej stronie, dwa razy dalej niż Wenus, znajdzie się Jowisz, świecący nieco słabiej. W podobnej odległości co Jowisz, ale po stronie Wenus, będą widoczne również Mars i Saturn, leżące blisko siebie. W pobliżu będą również widoczne Merkury” – tłumaczy Damian Jabłek.
Zjawiska zaćmienia Słońca mają miejsce, gdy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem, przysłaniając częściowo lub całkowicie tarczę słoneczną. Jednak nie za każdym razem, gdy Księżyc jest w nowiu, zachodzi zaćmienie, ponieważ orbita Księżyca jest nieco nachylona względem płaszczyzny orbity Ziemi.
Całkowite zaćmienia są najbardziej spektakularne, ale niestety widoczne są tylko w wąskim pasie o szerokości maksymalnie 270 km, średnio około 100 km. Poza tym pasem widoczne są jedynie zaćmienia częściowe.
Dla danego punktu na Ziemi zaćmienia całkowite są bardzo rzadkie. W Polsce ostatnie całkowite zaćmienie miało miejsce w 1954 roku (Suwałki, Sejny), a następne planowane jest na 2135 rok. Wcześniej, w latach 2075 i 2093, spodziewane są zaćmienia obrączkowe.
Osoby mające możliwość obserwacji zaćmienia na żywo powinny odpowiednio się do tego przygotować. Zwykłe okulary przeciwsłoneczne nie wystarczą, ponieważ bezpośrednie patrzenie na Słońce może spowodować poważne uszkodzenia wzroku. Na rynku dostępne są specjalne okulary z certyfikowanym filtrem do obserwacji zaćmień Słońca, można także używać filtrów słonecznych z mylaru. Najbezpieczniejszą metodą jest jednak rzutowanie obrazu Słońca na ekran za pomocą lunety lub lornetki.
