Najdłuższy eksperyment naukowy na świecie. “Kamień” zmienia się w ciecz
Pak, czyli smoła węglowa o wysokiej temperaturze topnienia, prezentuje się niczym czarny, twardy minerał, choć w rzeczywistości jest to bardzo lepka ciecz. Jak więc można dowieść, że ten „kamień” to w istocie płyn? Profesor Thomas Parnell zdecydował się to zademonstrować na drodze eksperymentalnej, czego wynikiem jest najdłużej trwający eksperyment naukowy w historii świata.
Eksperyment rozpoczął się w 1927 roku na University of Queensland w Australii. Profesor Parnell zamierzał udowodnić, że pak, który z pozoru wygląda jak kamień i rozkrusza się przy uderzeniu, tak naprawdę jest cieczą.
W tym celu umieścił pak w szklanym lejku zatkanym korkiem i czekał kilka lat, aż smoła całkowicie wypełni odpływ lejka, a następnie otworzył go i zakrył całość szklanym kloszem. Następnie rozpoczął oczekiwanie.
Eksperyment kropli paku
Czekanie trwało aż do 1938 roku, gdy po 11 latach od rozpoczęcia eksperymentu odłączyła się pierwsza kropla. Naukowiec dożył jeszcze upadku drugiej kropli w 1947 roku, po czym zmarł, ale jego eksperyment kontynuowano.
Od tego czasu lejek z pakiem jest nieustannie obserwowany. Warunki eksperymentu uległy zmianie w połowie lat 80., kiedy wprowadzono klimatyzację, co spowodowało, że tempo oddzielania się kolejnych kropli uległo zmniejszeniu.
Przebieg eksperymentu:
- 1927 r. – początek eksperymentu
- 1938 r. – upadek pierwszej kropli
- 1947 r. – upadek drugiej kropli
- 1954 r. – upadek trzeciej kropli
- 1962 r. – upadek czwartej kropli
- 1970 r. – upadek piątej kropli
- 1979 r. – upadek szóstej kropli
- 1988 r. – upadek siódmej kropli
- 2000 r. – upadek ósmej kropli
- 2014 r. – upadek dziewiątej kropli
Najdłuższy eksperyment świata
Od początku eksperymentu minęło już prawie sto lat, a w tym czasie odnotowano oderwanie się dziewięciu kropli paku. Szczególnego pecha miał opiekun eksperymentu, prof. John Mainstone, który zmarł w 2013 roku.
W 1988 roku, podczas wystawy World Expo 88, lejek z pakiem był prezentowany publicznie, a siódma kropla odłączyła się po 111 miesiącach oczekiwania. Mimo takiej ekspozycji nikt nie był świadkiem tego zdarzenia na żywo – prof. Mainstone wyszedł wtedy na drinka, a upadek kropli odnotowano po fakcie.
Transmisja na żywo
Od 2000 roku eksperyment jest pod stałym nadzorem kamery, a transmisja z kamery jest dostępna online dzięki Uniwersytetowi Queenslandu.
Kolejna, dziesiąta kropla prawdopodobnie oddzieli się za kilka lat. Mimo to na całym świecie ciągle ktoś śledzi tę transmisję – w chwili pisania tych słów oglądało ją 17 osób.
