Znaczenie kawy według Medycyny Chińskiej

Wiele osób nie wyobraża sobie poranka bez kubka ciepłej, aromatycznej kawy. Na temat tego napoju powstało już wiele publikacji, czy wiecie jednak, co o kawie i jej regularnym spożywaniu ma nam do powiedzenia Tradycyjna Medycyna Chińska? Jaka jest charakterystyka kawy według chińskiej dietetyki i kuchni Pięciu Przemian? Jaki jest wpływ kawy na niedobory Qi lub Yang? Komu kawa może przynieść najwięcej korzyści, a kto powinien jej unikać?

Działanie kawy

Naturalna gotowana kawa z dodatkami takimi jak cynamon, imbir, kardamon, czy mielone goździki, słodzona miodem ma działanie silnie energetyzujące. Podobnie działanie ma kawa zaparzana na ogniu, w kawiarce. Przyprawy wzmacniają jej ogrzewające właściwości, słodzona miodem staje się silnym energetykiem i smakuje wybornie. Kawa stymuluje głównie układ krążenia, ogrzewa i wzmacnia serce (podnosi jego Yang). Pobudza nasze zdolności umysłowe, działa moczopędnie i poruszająco w przypadku zastoju pokarmowego. Dzięki działaniu moczopędnemu detoksykuje organizm na przykład po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu. Kawa posiada również właściwości rozszerzające oskrzela, zatem picie jej w przypadku duszności czy ataku astmy działa jak zbawienny zabieg leczniczy rozszerzający drogi oddechowe.

Wskazania do picia kawy

Według Medycyny Chińskiej wskazaniem do picia kawy jest między innymi ogólny niedobór Qi i Yang, którego objawami są zmęczenie, wyczerpanie, wychłodzenie z wewnętrznym uczuciem zimna (przemarznięcie), bóle głowy, zawroty głowy (bardzo skuteczna przy wznoszącym Yang Wątroby i objawach migrenopodobnych). Niedobór Qi i Yang zwłaszcza w odniesieniu do serca. Po nadużyciu alkoholu. Przy niedoborze Yang Śledziony*, zmęczeniu, niestrawności, uczuciu zimnych kończyn. W ataku duszności, przy świszczącym oddechu.

*Niedobór Yang Śledziony – o ile w tym wzorcu patologicznym, który jest zwykle następstwem długotrwałego niedoboru Qi Śledziony, na ogół unika się smaku gorzkiego tak, w przypadku kawy gotowanej (silny smak gorzki) z przyprawami aromatycznymi typu imbir, cynamon, goździki, kardamon; taki napar sprzyja usuwaniu nadmiaru nagromadzonej patologicznej Wilgoci, która jest charakterystyczna przy tym wzorcu. Aromatyczne przyprawy w szczególności suszony imbir należą do najważniejszych z ziół przyprawowych ogrzewających Yang Śledziony. W tym szczególnym przypadku należy być bardzo ostrożnym z piciem kawy silnie Yang (gotowanej na ogniu) w towarzystwie rozgrzewających przypraw, gdyż już jedna filiżanka za dużo, może nam zaszkodzić. Zbyt intensywne ogrzewanie Śledziony za pomocą zbyt dużych ilości pikantnych przypraw i aromatycznych ziół może doprowadzić do uszkodzenia płynów ciała.

Przeciwwskazania do picia kawy

Kawa bardzo wysusza płyny ciała, niszczy Yin, esencję. Nadmierne jej spożycie może prowadzić do niedoboru krwi, wewnętrznej suchości i trwale uszkodzić system Nerek.

Kawa a grupa krwi

Grupa krwi ma znaczenie, jeśli chodzi o dozwoloną ilość spożywanej kawy. Dla osób z grupą krwi A i AB wypijanie 1-2 filiżanek kawy ma działanie wręcz terapeutyczne. Dlaczego tak się dzieje? Zarówno grupa krwi A, jak i AB są grupami krwi najbardziej śluzotwórczymi, osuszające i ogrzewające działanie gotowanej kawy wpływa na nie wręcz leczniczo. Absolutnie niewskazane jest używanie mleka do kawy dla osób z grupą krwi A i AB, produkty mleczne zwiększają ilość produkowanego śluzu — dobroczynne działanie kawy w tym wypadku zostaje zaburzone poprzez dodanie mleka. Jest jeszcze jeden powód, dla którego osoby z grupą krwi A i AB powinny pić kawę, zwiększa ona poziom kwasu w żołądku, a także posiada te same enzymy, które znajdują się np. w soi (poprawiają trawienie, mają dobroczynny wpływ na metabolizm całego organizmu).

Osoby z grupą krwi B mogą popijać kawę jednak w ilościach bardzo umiarkowanych. Jedna filiżanka „dla przyjemności” raz na kilka dni powinna im w zupełności wystarczyć. Osobom z tą grupą krwi zaleca się zamianę kawy na wszelkie ziołowe herbatki czy herbatę zieloną (zwłaszcza sencha, która działa pobudzająco) również zawiera ona kofeinę, ale dodatkowo bardzo cenne antyutleniacze.

Grupą osób, którym spożycie kawy szkodzi, niezależnie od ilości są osoby z grupą krwi 0. Problem, który stwarza kawa, polega na tym, że powoduje ona zwiększenie poziomu kwasu żołądkowego, którego osoby z grupą krwi 0 mają wystarczająco dużo. Szczególnie niebezpieczne u takich osób jest spożywanie kawy na czczo. Nadmierne jej spożywanie i wypijanie na tzw. pusty żołądek może bardzo szybko zaowocować stanem patologicznym, jakim jest ogień żołądka.

Alternatywa dla kawy

Na czczo możemy pić wrzątek — świeżą, zagotowaną wodę przestudzoną do temperatury umożliwiającej jej wypicie. Można do wrzątku dodać szczyptę kurkumy, miodu, plaster imbiru, szczyptę soli i ze dwie krople cytryny, znam takich, którzy popijają ten pięcioprzemianowy napój i chwalą go sobie.

Pobudzająco działa wspomniana już herbata zielona, szczególnie krótko parzona, młoda jej odmiana tzw. sencha. Niektórzy znajomi kawosze przerzucają się na Yerba Mate czy Liść Damiana.

O czym warto pamiętać?

Niezależnie od posiadanej grupy krwi, warto zrobić sobie przerwę w piciu kawy. Najlepiej na wiosnę. Pozwolić wątrobie zregenerować się, organizmowi odetchnąć. Kawa jest napojem uzależniającym i typową używką, która w dzisiejszych czasach spożywana jest w nadmiarze.

O uzupełnianiu płynów przy równoczesnym popijaniu kawy powinny pamiętać przede wszystkim kobiety. Kawa bardzo wysusza. Dbajmy o nawilżenie skóry, wklepujemy kremy nawilżające, maseczki i inne mazidła a okradamy się (często nieświadomie) z wewnętrznej wilgoci poprzez nadmierne spożycie kawy.

Szczególnie narażone na utratę cennych płynów, zniszczenie Yin i esencji są kobiety w okresie klimakterium. Przechodząc w fazę życiową, w której nawilżenie ciała drastycznie się obniża, należy pamiętać, by nie fundować sobie dodatkowego drenażu, wypijając nadmierną ilość kawy. Kawa wypłukuje także z naszego ciała cenne mikroelementy — takie jak wapń, magnez; w okresie przekwitania, gdy ryzyko osteoporozy się zwiększa, powinnyśmy zwrócić uwagę na profilaktykę i odpowiednie nawilżenie organizmu.

Długotrwałe picie kawy, picie jej w nadmiarze niszczy Yin nerek, wątroby, wyniszcza płyny wewnętrzne, a tym samym zakłóca równowagę wodną w naszym organizmie, co w rezultacie doprowadza do nadciśnienia tętniczego w podeszłym wieku.

Warto więc pić kawę z rozsądkiem, dla przyjemności, od czasu do czasu, w miłym towarzystwie, delektując się jej aromatem i smakiem :).

Bibliografia:

Joerg Kastner, Terapia pożywieniem, Łódź 2014.
Hamid Montakab, Medycyna Chińska w praktyce, Łódź 2017.
Peter J.D’Adamo i Cathrine Whitney, Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi.