Cyberhigiena: Co to takiego i jak o nią zadbać?

W epoce, w której zagrożenia cybernetyczne stają się coraz to bardziej wysublimowane, dbanie o bezpieczeństwo w sieci powinno być codziennym nawykiem. Cyberhigiena pozwala wprowadzić do codziennego życia odpowiedzialne praktyki, dzięki którym nie trzeba marnować więcej czasu na sprawdzanie kwestii swojego cyberbezpieczeństwa niż to potrzebne.

Czym jest cyberhigiena?

Cyberhigiena to nic innego jak rutynowe, podstawowe środki, które każdy z nas powinien podejmować każdego dnia, by dbać o bezpieczeństwo swoich cyfrowych informacji. Podobnie jak z myciem zębów czy rąk, nawyki związane z cyberhigieną działają najlepiej, jeśli są wykonywane konsekwentnie i regularnie. Postępując w ten sposób, znacznie zmniejszasz ryzyko infekcji i włamań, na jakie mogą być narażone Twoje dane. Jednak podobieństwa względem higieny fizycznej na tym się nie kończą. Chroniąc siebie, zapobiegasz rozprzestrzenianiu się cyfrowych wirusów i utrudniasz pracę szkodnikom. W końcu nasze życia, dzięki sieci, są ze sobą powiązane w stopniu, o którym jeszcze kilkanaście lat temu nikt nawet nie myślał.

Wykraczając poza sferę osobistą, cyberhigiena ma też ogromne znaczenie w sferze zawodowej. Firmy i korporacje są w posiadaniu szerokiej gamy wrażliwych danych, w tym informacji o swoich klientach, dokumentacji finansowych i własności intelektualnych. Zaniedbywanie praktyk cyberhigieny w firmie może prowadzić do kradzieży tych danych, strat materialnych oraz zaszkodzić reputacji firmy. Wdrożenie restrykcyjnych protokołów higieny cybernetycznej chroni jednak nie tylko samą firmę, ale także pomaga dbać o bezpieczeństwo zarówno klientów, jak i pracowników. Ponadto praktyki te najczęściej pokrywają się z wymogami i regulacjami nakładanymi na przedsiębiorstwa względem bezpieczeństwa i ochrony danych. Dwie pieczenie na jednym ogniu!

Cyberhigiena w pigułce

Poniżej znajdziesz listę najbardziej podstawowych – choć nie jedynych – zagadnień, które wchodzą w skład dobrych praktyk cyberhigieny.

1. Zabezpiecz swoją sieć Wi-Fi

Wraz z coraz częstszym decydowaniem się na pracę zdalną, konieczność dbania o bezpieczne połączenia z siecią jest tak ważna, jak nigdy dotąd. Zaniedbując tę kwestię, wręcz zapraszasz hakerów do korzystania z Twoich urządzeń.

By uniemożliwić cyberprzestępcom ich szkodliwą działalność, najlepiej jest zacząć od ustanowienia silnego hasła do Twojego Wi-Fi (nad samymi silnymi hasłami pochylimy się jednak za chwilę). Niezabezpieczona sieć Wi-Fi jest jak otwarte wrota dla cyberprzestępców, które zapewniają im łatwy punkt dostępu do przechwytywania Twoich informacji osobistych i zawodowych. Aby je chronić, w parze z silnym hasłem, stosuj najlepsze dostępne standardy szyfrowania. Najnowszy standard WPA3 (Wi-Fi Protected Access 3) oferuje poprawione funkcje bezpieczeństwa w stosunku do swoich poprzedników.

Dobrą praktyką będzie też ukrycie identyfikatora sieci Wi-Fi (czyli SSID). Dzięki temu nie będzie on widoczny od razu dla postronnych użytkowników. Nie oznacza to jednak, że będzie on całkowicie ukryty. W celu zapewnienia dodatkowej ochrony swojej sieci możesz też rozważyć korzystanie z takich usług jak polski VPN, który pozwoli zanonimizować Twoje IP i zaszyfrować samo połączenie.

2. Korzystaj z silnych haseł i zmieniaj je regularnie

Absolutnie najważniejszym zagadnieniem z zakresu cyberhigieny jest tworzenie silnych, unikalnych haseł i regularne zmienianie ich.

Silne hasło w pewnym sensie przypomina złożony klucz, który bardzo trudno jest podrobić lub odtworzyć. Powinno zawierać kombinację dużych i małych liter, cyfr i symboli specjalnych. Powinno także nie zawierać w sobie realnie istniejących słów, wyrażeń lub łatwych do odgadnięcia informacji, takich jak daty urodzin czy rocznic. Im dłuższe i bardziej złożone hasło, tym lepiej chroni ono przed atakami typu brute-force.

Unikalne hasło to takie, którego nie używasz w żadnym innym miejscu. Jeśli ponownie porównamy hasło do klucza, korzystanie z tego samego hasła w kilku miejscach, jest jak zamykanie wszystkich drzwi na ten sam klucz. Z tego właśnie względu każde konto powinno mieć przypisane swoje własne, niepowtarzalne hasło na wyłączność. Jako że szybko może się to okazać przytłaczające, warto rozważyć korzystanie z menedżera haseł, który przechowuje je w bezpieczny sposób. Ponadto większość tego typu programów porządkuje Twoje hasła, przypomina o ich regularnej zmianie, a także często zawiera wbudowany generator silnych haseł, które automatycznie zapamiętuje i wypełnia nimi odpowiednie rubryki, podczas gdy logujesz się do różnych witryn internetowych i aplikacji. Korzystając z niego, musisz pamiętać tylko o jednym haśle – do samego menedżera.

Nie możesz jednak zaniedbywać regularnego zmieniania haseł. Najlepiej wraz z pytaniami bezpieczeństwa. Zawsze wybieraj pytania, do których niełatwo znaleźć odpowiedzi na Twoich profilach oraz takie, które nie sposób odgadnąć. Regularne aktualizowanie haseł i nieudostępnianie ich nikomu to kluczowa praktyka wchodząca w skład cyberhigieny.

3. Aktualizuj swoje oprogramowanie

Regularne aktualizowanie oprogramowania to kwestia niezwykle często pomijana. Nowe wersje aplikacji najczęściej są publikowane ze względu na znalezienie i załatanie luk w ich zabezpieczeniach. Jako że często luki te są powszechnie znane jeszcze na długo przed udostępnieniem odpowiednich aktualizacji, hakerzy tylko czekają na użytkowników korzystających z przestarzałych wersji oprogramowania. Z tego względu odkładanie aktualizacji na później stwarza ogromne ryzyko dla Ciebie i Twoich danych.

4. Wystrzegaj się prób wyłudzeń (phishingu)

Ataki phishingowe, podczas których cyberprzestępcy podszywają się pod rzeczywiście istniejące i działające podmioty, by wykradać dane wrażliwe, są coraz powszechniejsze. Zachowaj ostrożność w przypadku wiadomości e-mail zawierających prośby o podanie danych osobowych. Nawet jeśli wydają się one pochodzić z zaufanego i oficjalnego źródła. Sprawdzaj autentyczność takich żądań poprzez bezpośredni kontakt i nigdy nie klikaj w podejrzane łącza.

5. Korzystaj z uwierzytelniania dwuskładnikowego

Chociaż uwierzytelnianie dwuskładnikowe (ang. Two Factor Authentication, 2FA) może na pierwszy rzut oka wydawać się zbędnym i irytującym krokiem, który należy pokonać, by zyskać dostęp do swojego konta, jest ono jednym z najlepszych środków ochrony dostępu do Twoich kont internetowych. Dzięki niemu w przypadku, w którym hakerowi uda się poznać Twoje hasło do Twojego konta, nadal będzie on potrzebować drugiego składnika, by się na nie zalogować. Zazwyczaj jest to kod wysyłany SMS-em lub generowany przez aplikację.

6. Regularne kopie zapasowe danych

Regularne tworzenie kopii zapasowych danych to kolejny bardzo ważny aspekt solidnej cyberhigieny. Jest on kluczowy nie tylko dla użytkowników indywidualnych, ale też i dla firm.

Konsekwentne tworzenie kopii zapasowych kluczowych danych na dysku zewnętrznym lub w chmurze działa niczym sieć bezpieczeństwa. Dzięki niej zyskujesz pewność, że w przypadku cyberataku, awarii systemu lub przypadkowej kasacji najważniejsze dane nie przepadną bezpowrotnie. Solidna strategia tworzenia kopii zapasowych obejmuje przede wszystkim regularne kopiowanie danych przechowywanych zarówno lokalnie (na przykład na dyskach zewnętrznych), jak i zdalnie (na przykład w usługach chmurowych). Działając w ten sposób, zapewnisz sobie (oraz swojej firmie) stabilność, ciągłość i niepodatność na zagrożenia cybernetyczne.

Z tego względu ważne jest to, aby kopie zapasowe były wykonywane regularnie i systematycznie. Przestarzałe dane na nic Ci się nie zdadzą. Jeśli boisz się, że może Cię to kosztować za dużo czasu lub że po prostu nie będziesz o tym pamiętać, możesz rozważyć automatyzację procesów tworzenia kopii zapasowych. Nie zapomnij jednak przy tym o tym, by regularnie testować skopiowane pliki. W ten sposób upewnisz się, wszystkie dane są kompletne i wszystko działa zgodnie z oczekiwaniami.

Wnioski

Życie w epoce tak dalece posuniętej cyfryzacji wymaga od każdego użytkownika rygoru i samodyscypliny pod postacią cyberhigieny. Silne, unikalne hasła, ostrożność i rozwaga, zabezpieczone połączenia, uwierzytelnianie dwuskładnikowe i regularne tworzenie kopii zapasowych danych to dziś nie dobre praktyki, a wręcz konieczność. Konieczność, która pozwala na zadbanie o cyfrowe bezpieczeństwo zarówno swoje własne, jak i innych.

Chroniąc się przed cybernetycznymi zagrożeniami, chronimy swoje dane osobowe i integralność biznesową swojej firmy. Przestrzegając zasady cyberhigieny, wzmacniamy swoje cyfrowe bezpieczeństwo i przyczyniamy się do tworzenia bezpieczniejszej społeczności w Internecie.