Wielki nos zapewnia nosaczowi powodzenie

Im większy jest nos nosacza sundajskiego, małpy znanej z licznych memów, tym bardziej przyciąga on samice – informuje pismo „Scientific Reports”.

Nosacz sundajski (Nasalis larvatus) to zagrożony wyginięciem gatunek zamieszkujący lasy Borneo i okolicznych wysp. Żyje w małych, stabilnych grupach („haremach”) składających się z samca i kilku samic. Odżywia się liśćmi, owocami, nasionami oraz drobnymi bezkręgowcami. Preferuje przebywanie blisko rzek, potrafiąc dobrze pływać i nurkować. Długość ciała bez ogona wynosi od 61 do 76 cm, z ogonem tej samej długości. Masa samic to około 10 kg, samców – do 24 kg. Ubarwienie grzbietu i ramion jest od różowego, przez czerwone, aż do brązowego, natomiast kończyny i ogon są szare.

Najbardziej charakterystyczną cechą tego gatunku jest duży nos – u samic krótszy i zadarty, u samców przypominający ogórek i mogący osiągać 10 cm, u starszych samców opadający.

Nosacz sundajski zyskał popularność dzięki swojemu unikalnemu wyglądowi, stając się bohaterem wielu memów.

Dr Katharine Balolia z Australian National University (ANU) i jej była studentka Pippa Fitzgerald postanowiły zbadać, dlaczego samce nosaczy mają tak duże nosy.

Przy użyciu skanów 3D czaszek z muzealnych zbiorów zmierzyły wielkość i kształt struktury kostnej jamy nosowej. Badania wykazały, że nosy te przynoszą kilka korzyści, w tym przyciągają potencjalne partnerki.

Kształt struktury kostnej jamy nosowej samców ewoluował, aby umożliwić im wydawanie głośniejszych i niższych dźwięków.

„Możliwość wydawania głośniejszych i głębszych okrzyków dzięki większej jamie nosowej pomaga samcom potwierdzić swoje zdrowie i dominację” – wyjaśniła dr Balolia dla „New Scientist”.

„Pomaga to samcom przyciągać samice i odstraszać rywali. Im więcej samic przyciągnie samiec, tym więcej może mieć potomstwa. Zatem duży nos i możliwość łatwiejszego wydawania głośnych dźwięków naprawdę pomaga samcom zaprezentować swoje walory potencjalnym partnerkom” – dodała.

Dr Balolia zauważyła, że środowisko życia tych naczelnych może wyjaśniać ewolucję ich dużych nosów.

„Nosacze żyją w przybrzeżnych lasach namorzynowych i zalesionych środowiskach, gdzie drzewa często utrudniają wzajemne widzenie się. Dlatego głośne, nosowe okrzyki są ważne do komunikacji, szczególnie między samcami” – opisała.

„Mięsista tkanka nosa prawdopodobnie powiększyła się z czasem, zwiększając zdolność do wydawania nosowych okrzyków. Prostując nosy przy wydawaniu tych dźwięków, samce mogły stać się atrakcyjniejsze dla samic, jako wskaźnik zdrowia i dominacji” – wskazała.

Badacze odkryli również, że otwór kostny jamy nosowej u samców powiększa się z wiekiem, co jest zgodne z faktem, że starsze samce mają większe nosy.

„Zbiega się to z momentem osiągnięcia dominacji wśród innych samców, co pozwala im odstraszać rywali i przyciągać więcej samic gotowych do rozmnażania” – powiedziała dr Balolia.

Źródło: nature.com