Prababki znały moc tej rośliny od pokoleń – to istny cud natury

Wysoka, smukła, z żółtymi kwiatami – dziewanna od lat ozdabia polskie pola, przydomowe ogródki i nieużytki. Choć wydaje się niepozorna, kryje w sobie potężną moc, znaną naszym przodkom. Posiada szerokie zastosowanie w medycynie ludowej i wspiera proces leczenia do dziś, a dawniej miała także istotne miejsce w świecie magii.

Jak wygląda dziewanna? Szukaj jej na łąkach i polanach

Dziewanna (Verbascum) to roślina z rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae). Jest dwuletnia lub wieloletnia, spotykana w Europie, Azji i Afryce Północnej.

Istnieje wiele gatunków dziewanny, z których najbardziej znane to dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsus) i dziewanna pospolita (Verbascum nigrum). Od wieków dziewanna rośnie na polskich łąkach, a jej żółte kwiaty ułatwiają rozpoznanie.

Dziewanna ma zwykle prostą, wysoką łodygę osiągającą nawet 2 metry. Jest gęsto pokryta meszkiem, a jej liście są duże, owłosione i lancetowate, rosnące w rozetach przyziemnych.

Kwiaty dziewanny zebrane są w gęste grona na szczycie łodygi. Mają pięciopłatkowe korony, najczęściej w kolorze żółtym, choć niektóre gatunki mają kwiaty białe, różowe czy fioletowe. Owocem jest torebka z licznymi nasionami.

Skąd nazwa dziewanna? Źródła w słowiańskich tradycjach

Te wysokie rośliny przyciągają wzrok i stały się symbolem kobiet zajmujących się zielarstwem. Nazwa “dziewanna” pochodzi z języka staropolskiego, związana z tradycjami ludowymi i mitologią słowiańską.

Staropolska nazwa “dziewanna” wywodzi się od słowa “dziewa” oznaczającego dziewczynę, młodą kobietę. Roślina była kojarzona z młodością, dziewczęcością i płodnością.

W mitologii słowiańskiej bogini Dziewanna (lub Devana) była związana z lasami, przyrodą, wiosną i myślistwem. Uważano ją za opiekunkę młodych dziewcząt, co dodatkowo łączyło roślinę z dziewczęcością i płodnością.

Łączy się to również ze słowem “dzika”, odnoszącym się do słowiańskich kobiet z dzikich lasów, czerpiących siły z natury.

W tradycjach ludowych dziewanna była używana w różnych obrzędach, zwłaszcza związanych z wiosennymi i letnimi świętami. Na przykład dziewczęta pleciony wianki z dziewanny na Noc Kupały, symbolizując nadzieję na miłość i płodność.

Co zawiera dziewanna? Skarbnica zdrowia

Dziewanna zawiera szereg substancji czynnych, które przyczyniają się do jej właściwości leczniczych. Przede wszystkim zawiera saponiny, działające wykrztuśnie i pomagające w oczyszczaniu dróg oddechowych.

Zawiera też flawonoidy, mające działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, wzmacniające naczynia krwionośne i wspierające układ krążenia.

Iridoidy w dziewannie działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo, pomagając w regeneracji tkanek i zmniejszaniu obrzęków. Polisacharydy działają łagodząco na błony śluzowe, pokrywając je ochronną warstwą i zmniejszając podrażnienia.

Dziewanna zawiera również kwasy fenolowe o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym, pomagające w ochronie przed infekcjami.

Na co stosować dziewannę? Szerokie spektrum działania

Dziewanna jest pomocna przy przeziębieniach, kaszlu, stanach zapalnych gardła, zapaleniach oskrzeli i astmie. Zwalcza także problemy skórne, wspomaga gojenie ran, oparzeń i innych uszkodzeń skóry. Może być stosowana jako lek przeciwskurczowy i moczopędny.

Dziewannę można spożywać pod różnymi postaciami:

• Napar: stosowany jako herbata na przeziębienia i kaszel.
• Syrop: z dodatkiem miodu, dla dzieci i dorosłych.
• Nalewka: wspomagająca leczenie różnych dolegliwości.
• Maść lub olej: stosowane zewnętrznie na skórę.

Dziewanna w dawnych wierzeniach

Dziewanna odgrywała znaczącą rolę w dawnych wierzeniach i magii, szczególnie w kulturach słowiańskich. Była ceniona za swoje właściwości lecznicze oraz moce ochronne i magiczne.

Chroniła przed złymi duchami i energiami. Gałązki dziewanny były wieszane nad drzwiami i oknami, aby chronić przed złymi mocami.

Miała także szerokie zastosowanie w rytuałach i obrzędach, zwłaszcza związanych z przejściami, takimi jak narodziny, zaślubiny czy pogrzeby, zapewniając ochronę i błogosławieństwo.

Na Noc Kupały dziewczęta pleciony wianki z dziewanny, symbolizujące płodność, miłość i młodość.

Noszenie kawałka korzenia dziewanny miało chronić przed złym urokiem, a palenie suszonych liści oczyszczało przestrzeń z negatywnej energii.

Wierzono, że dziewanna może przyciągać miłość i zapewniać płodność. Kwiaty były używane w miksturach miłosnych, a podczas rytuałów płodności kobiety korzystały z dziewanny, aby zapewnić sobie urodzajność i zdrowe potomstwo.