Niezwykły naukowiec, który stworzył zamknięty ekosystem w butli
W 1960 roku francuski botanik, David Latimer, postanowił przeprowadzić nietypowy eksperyment, który z czasem okazał się jednym z najdłużej trwających doświadczeń naukowych w historii. Latimer umieścił w dużej, szklanej butli trzykrotkę, a następnie szczelnie ją zamknął. Od tamtego momentu minęło już niemal pół wieku, a roślina wciąż rośnie, kwitnie i pozostaje w doskonałej kondycji, tworząc w pełni samowystarczalny ekosystem – mikroświat zamknięty w szklanej bańce.
Kiedy rozpoczął się najdłuższy eksperyment naukowy świata?
Pierwsze zasadzenie trzykrotki miało miejsce w 1960 roku. Początkowo, przez pierwszych kilka lat, Latimer co jakiś czas podlewał roślinę. Ostatni raz zrobił to w 1972 roku – 12 lat po rozpoczęciu eksperymentu. Od tamtej pory butla pozostaje szczelnie zamknięta i nie doświadczyła żadnej ingerencji z zewnątrz.
Zamknięty obieg materii
Kluczem do sukcesu tego niezwykłego ogrodu jest idealna równowaga biologiczna. Woda krąży w obiegu zamkniętym, parując i skraplając się wewnątrz butli, dzięki czemu jej ilość pozostaje stała. Obumarłe fragmenty roślin z czasem zamieniają się w składniki odżywcze, które wspomagają wzrost nowych liści. Proces fotosyntezy dostarcza tlen, a mikroorganizmy żyjące w glebie i rozkładające materię organiczną zapewniają roślinie niezbędny dwutlenek węgla. Jedynym bodźcem dochodzącym z zewnątrz jest światło słoneczne – to właśnie jego ilością Latimer reguluje warunki wewnątrz butli, przestawiając ją bliżej lub dalej od okna, a czasem nawet wynosząc na zewnątrz.
Inspirujący eksperyment i jego naśladowcy
Fenomen ogrodu Latimera zwrócił uwagę pasjonatów i hobbystów z całego świata. W internecie można znaleźć zestawy pozwalające na powtórzenie tego niezwykłego doświadczenia we własnym domu. Podpatrując jego pomysł, wiele osób stara się stworzyć swoje prywatne, samowystarczalne mikroświaty za szkłem.
Biosphere 2 – izolowany ekosystem w makroskali
Warto wspomnieć o innym, znacznie większym i kosztowniejszym projekcie izolowanego ekosystemu: Biosphere 2. Ten wybudowany w latach 80. obiekt, którego budowa pochłonęła 200 mln dolarów, powstał z myślą o badaniu możliwości samowystarczalnego życia poza Ziemią. Kompleks budynków służył do uprawy roślin, hodowli zwierząt oraz utrzymania grupy ludzi w całkowitej izolacji. Jak się jednak okazało, bez dostaw z zewnątrz, w dłuższej perspektywie projekt nie potrafił utrzymać stabilnych warunków do życia.
Ponad pół wieku w samotności
W przeciwieństwie do dużych i złożonych projektów, takich jak Biosphere 2, trzykrotka Davida Latimera radzi sobie doskonale. Już niewiele czasu dzieli ją od chwalebnego półwiecza istnienia w całkowitej izolacji. To nie tylko fascynujący przykład domowej hodowli roślin, ale również inspiracja dla naukowców oraz miłośników przyrody, którzy pragną zrozumieć i powtórzyć naturalne procesy zachodzące wewnątrz tego małego, ale pełnego życia świata zamkniętego w szklanej butli.
