Z Warszawy do Wilna w 4 godziny. Powstaje wielomiliardowa inwestycja

Rail Baltica – trasa kolejowa łącząca Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię – skróci czas podróży między Wilnem a Warszawą do 4 godzin i będzie miała znaczenie strategiczne. Jednak budowa postępuje wolniej niż zakładano, a koszty wzrosły do imponujących 24 miliardów euro.

Jak zauważa analityk ekonomiczny Lietuvos Rytas, Vakaris Deksnys, na Litwie kontynuowane są przygotowania do budowy kolejnego, 17-kilometrowego odcinka trasy (Sheta-Ramigala).

Najbardziej wymagający fragment – most nad Wilią o długości 1,51 km – przeszedł już testy konstrukcyjne, a obecnie trwa betonowanie kolumn. Litewska część trasy biegnie od granicy z Polską przez Kowno i dalej w kierunku Rygi, a od Kowna prowadzi także odnoga do Wilna.

Łotwa nadrabia opóźnienia i wypatruje wiosny. Do gry wkracza Budimex

Łotwa, gdzie wystąpiły największe opóźnienia, planuje pełne rozpoczęcie budowy na wiosnę, najprawdopodobniej w marcu lub kwietniu. Zimą skoncentrowano się na dostawach materiałów budowlanych, aby w sprzyjających warunkach atmosferycznych móc przystąpić do przygotowywania terenu pod główną trasę – usunięcia pni drzew, warstwy gleby czy sprawdzenia 16-hektarowego obszaru pod kątem niewybuchów. Do marca planowane jest także wyburzenie budynków znajdujących się na trasie.

Jeszcze w grudniu 2024 r. rząd łotewski podjął decyzję o opracowaniu do listopada 2025 r. studium wykonalności połączenia Rygi z główną linią Rail Baltica i ryskim portem lotniczym. Realizacją zajmie się konsorcjum, w skład którego wchodzą: francuski Eiffage Génie Civil, włoski Rizzani de Eccher oraz polski Budimex.

Diana Zyglewska, specjalistka ds. PR w Budimeksie, podkreśla zaangażowanie firmy w projekt.

„Budimex jako członek międzynarodowego konsorcjum aktywnie uczestniczy w realizacji ‎strategicznego projektu Rail Baltica na Łotwie – mówi Zyglewska. – Firma odpowiada za budowę odcinka kolejowego ‎łączącego Litwę z Estonią, wspierając tym samym rozwój nowoczesnej infrastruktury ‎transportowej w regionie. Proces uzyskiwania pozwoleń budowlanych przebiega etapowo – w ‎sumie planowanych jest 67 zezwoleń. Prace już się rozpoczęły, a pierwsze działania ‎są realizowane w rejonie miasta Iecava. Wspólnie zbudujemy 230-kilometrowy fragment linii ‎kolejowej. Wartość projektu to 3,7 mld euro”.

Dodatkowo na Łotwie trwają intensywne prace w Rydze, zarówno na stacji kolejowej, jak i lotnisku. Kraj ten wykazuje największy postęp w realizacji Rail Baltica i jako pierwszy wybrał głównego wykonawcę. Każdy kraj bałtycki prowadzi ten projekt według własnego modelu przetargowego.

Międzynarodowa współpraca i koordynacja kluczem do sukcesu

– Projekt Rail Baltica to wyjątkowe przedsięwzięcie, nie tylko ze względu na swoją skalę, ale także ‎na wielokulturowy charakter.
W jego realizację zaangażowani są specjaliści z różnych krajów – ‎obok Francuzów, Włochów i Polaków w zespole pracują także Anglicy, Hiszpanie i Szkoci. Taka ‎międzynarodowa współpraca stanowi ogromną wartość, a jednocześnie wymaga doskonałej ‎koordynacji – zaznacza Zyglewska.

Podkreśla również, że kluczowym elementem sukcesu jest sprawna komunikacja, pozwalająca na efektywne zarządzanie projektem. Budimex współpracuje z innymi wykonawcami, zajmującymi się m.in. budową sieci trakcyjnej i systemów sterowania ruchem kolejowym.

Estonia przyspiesza – problem z głuszcem rozwiązany

W Estonii trwają prace nad 72-kilometrowym odcinkiem w okręgach Harju i Raplamaa. Kolejne 102 kilometry zostaną wybudowane po zakończeniu przetargu.

— Myślę, że estońskie ministerstwo transportu będzie w stanie przyznać te kontrakty w ciągu najbliższych dwóch, może trzech tygodni — powiedział Vare Raivo, estoński analityk, zajmujący się między innymi transportem kolejowym. – A następnie, gdy tylko pogoda na to pozwoli, będzie można rozpocząć faktyczne prace budowlane.

W ubiegłym roku w Estonii powstało dziesięć wiaduktów, dwa mosty kolejowe, trzy ekodrogi dla zwierząt oraz tunel pieszo-rowerowy. Zakończono też budowę kamienia węgielnego pod terminal Ülemiste, a w Soodevaha i Pärnu przygotowano bazy budowlane. Jednym z największych wyzwań było zachowanie siedlisk głuszca w południowej części Pärnu, jednak problem udało się rozwiązać. Trwa także budowa odcinka Pärnu-Ikla, który połączy Estonię z Łotwą.

Projekt Rail Baltica stworzy około 6000 miejsc pracy i przyniesie firmom dodatkowe 354 mln euro przychodów.

Rail Baltica – szybka kolej po 2030 roku

Planowany termin ukończenia całej inwestycji to koniec 2030 roku. Po jej zakończeniu państwa bałtyckie zostaną włączone do europejskiego systemu transportowego. Szczególnie duże znaczenie w tym układzie będzie miała Litwa, przez którą przebiega niemal połowa trasy – 392 km z 870 km całkowitej długości linii. Łotwa będzie miała 265 km torów, a Estonia – 213 km.

Szybkie pociągi pasażerskie mają osiągać prędkość 250 km/h, a towarowe 120 km/h. Przejazd z Warszawy do Wilna skróci się do 4 godzin, a z Kowna do Tallina – do niewiele ponad 3 godzin.

Oprócz usprawnienia transportu, projekt wpłynie również na bezpieczeństwo militarne. Rail Baltica zwiększy zdolność NATO do szybkiego przemieszczania wojsk i sprzętu na wschodniej flance, co ma kluczowe znaczenie dla odstraszania potencjalnych zagrożeń i reagowania w sytuacjach kryzysowych.

Całkowity koszt budowy Rail Baltica oszacowano na 23,8 mld euro – to znaczący wzrost w porównaniu do pierwotnych prognoz z 2017 roku, które zakładały budżet na poziomie 5,8 mld euro.