Dziś obchodzimy Dzień Ziemi. Oto12 małych kroków, dzięki którym możemy zmienić świat
Dzień Ziemi ustanowiony został pięćdziesiąt lat temu. Święto ma przypominać o tym, że planetę, która utrzymuje nas przy życiu mamy tylko jedną i każdy z nas musi o nią dbać każdego dnia.
Pierwszy Dzień Ziemi
W styczniu 1969 roku miał miejsce największa katastrofa ekologiczna w dziejach Stanów Zjednoczonych. U wybrzeża Santa Barbara wyciekło 100 tysięcy baryłek oleju, co doprowadziło do śmierci tysięcy ptaków, delfinów oraz innych morskich zwierząt, a także dewastacji środowiska na długie lata. Katastrofalne skutki tego wydarzenia mocno poruszyły amerykańskiego senatora Gaylorda Nelsona i przyczyniły się do zainicjowania międzynarodowego ruchu na rzecz edukacji ekologicznej.
W tamtych czasach niewiele się mówiło o czekających nas w niedalekiej przyszłości zmianach klimatycznych. Zdano sibie jednak sprawę, że podobne katastrofy katastrofy mogą doprowadzić do nieodwracalnych zmian na naszej planecie. Gaylord Nelson zaprosił do współpracy innych senatorów i ekologicznych działaczy, w sumie 85 osób zaangażowało się w promocję inicjatywy.
22 kwietnia 1970 odbył się pierwszy w historii, oficjalny Dzień Ziemi. Ponad 20 milionów Amerykanów wzięło tego dnia udział w masowych protestach przeciwko degradacji środowiska. 2 grudnia 1970 utworzono Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska i podpisano wiele aktów prawnych mających na celu ochronę zagrożonych gatunków czy walkę o zrównoważone środowisko.
Pierwszy Międzynarodowy Dzień Ziemi odbył się dopiero w 1990 roku. Do jego obchodów przyłączyło się 200 milionów ludzi ze 141 krajów. W 1992 roku w Rio de Janeiro odbyła się druga konferencja ONZ na temat środowiska i rozwoju, podczas której uchwalono Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), która kilka lat później doprowadziła do podpisania Protokołu z Kioto, a w 2015 roku klimatycznego Porozumienia z Paryża.
Porozumienie paryskie, podpisane przez 195 krajów, to ogólnoświatowy plan działania, który ma chronić naszą planetę przed katastrofalnymi skutkami zmiany klimatu, dzięki ograniczeniu globalnego ocieplenia i utrzymaniu wzrostu średniej temperatury poniżej dwóch stopni Celsjusza.
Kwestia polityczna
Niestety światowi przywódcy często stawiają na pierwszym miejscu kwestie ekonomiczne, spychając na bok naukowe i strategiczne opracowania dotyczące postępujących zmian klimatu. Jednym z nich jest urzędujący prezydent USA Donald Trump, który w listopadzie 2019 roku ogłosił rozpoczęcie procesu wycofywania się Stanów Zjednoczonych z porozumień paryskich. Podobną postawę prezentuje rząd Mateusza Morawieckiego, który na szczycie UE dotyczącego unijnej polityki klimatycznej, jako przedstawiciel jedynego kraju członkowskiego, odmówił podpisania ustaleń Nowego Zielonego Ładu.
Dwa lata wcześniej prezydent Andrzej Duda oznajmił, że globalne ocieplenie to mit, a podczas zorganizowanego przez Polskę Szczytu Klimatycznego COP24 w 2018 roku ogłosił, że “węgiel nie stoi w sprzeczności z ochroną klimatu i postępem technologicznym w tym zakresie”. Yuval Noah, autor bestsellerowej książki “21 lekcji na XXI wiek” wskazuje, że sceptycyzm w sprawie zmiany klimatu jest na ogół domeną nacjonalistycznej prawicy, która tak jak Donald Trump tłumaczy, że zmiana klimatu to “chińska mistyfikacja”.
Niezależnie od tego, co głoszą zwolennicy tego typu teorii, zmiana klimatu już trwa, a działalność człowieka przyczynia się do radykalnego pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Dzień Ziemi to symboliczna data i międzynarodowe święto, które przypomina nam o tym, że walka o dobro naszej planety wciąż trwa i każdy z nas może przyłączyć się do pokojowej batalii. I dlatego Dzień Ziemi powinien trwać przez cały rok, bo w trakcie 365 dni mamy szansę zrobić coś dobrego dla siebie i Ziemi.
Scenariusz na rok 2020
Ustanowiony pół wieku temu Dzień Ziemi od lat koordynuje organizacja EarthDay. Każdego roku obchody międzynarodowego święta koncentrują się wokół konkretnej tematyki. W poprzednich latach były to między innymi hasła związane z promocją odnawialnych źródeł energii czy konieczności zakończenia zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych. W zeszłym roku Dzień Ziemi obchodzono pod hasłem “Chrońmy nasze gatunki”. Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest “Działanie na rzecz klimatu”. Organizatorzy wydarzenia przekonują, że Dzień Ziemi 2020 musi być czymś więcej niż tylko symbolicznie obchodzonym świętem.
“Dzień Ziemi 2020 musi stać się historycznym momentem, w którym obywatele całego świata stawią czoła klimatycznemu kryzysowi i wspólnie zaczną działać na rzecz poprawy klimatu.”
Obchodom każdego Dnia Ziemi towarzyszy zawsze szereg wydarzeń, konferencji, spotkań i akcji, które w 2020 roku z racji światowej pandemii koronawirusa, musiały całkowicie przenieść do świata online. Choć tegoroczny Dzień Ziemi będzie cyfrowy, cel pozostaje ten sam: zmobilizować świat do podjęcia najbardziej znaczących działań w celu dokonania zmian.
Międzynarodowy Dzień Ziemi – 12 kroków, które możesz podjąć już teraz
Areta Szpura, ekologiczna aktywistka i autorka książki “Jak uratować świat? Czyli co dobrego możesz zrobić dla planety” przekonuje, że rewolucja na poziomie makro musi zacząć się od jednostek. Metoda #babysteps, czyli małych kroków zmieniających nasze codzienne nawyki na bardziej ekologiczne, pozwoli nam w dłuższej perspektywie dostrzec obszary, które możemy zmienić. Dzień Ziemi musimy celebrować każdego dnia, ponieważ nie mamy już czasu, aby obchodzić go tylko raz do roku. Co możesz zmienić już teraz?
- Dzień bez samochodu – przynajmniej raz w tygodniu zostaw auto w garażu. Kiedy możesz, korzystaj z roweru, komunikacji miejskiej albo idź pieszo.
- Segreguj śmieci. Pamiętaj, że tylko dziewięć proc. plastiku podlega recyklingowi, więc na zakupach staraj się wybierać produkty w szkle, puszkach albo papierowych opakowaniach.
- Kupuj do własnego pojemnika. W wielu sklepach możesz bez problemu zapakować wędlinę czy sery do swoich pudełek, a produkty sypkie kupić na wagę. W wielu miastach znajdziesz sklepy, które sprzedają produkty, które możesz zapakować do swoich pojemników.
- Idź na zakupy z własną torbą. Czy wiesz, że Polacy wykorzystują dziennie ponad 10 milionów plastikowych reklamówek? Każda z nich rozkłada się ponad 400 lat, a średnio korzystamy z niej około kilku minut. Zamiast pakować owoce i warzywa do osobnych foliówek, noś przy sobie wielorazowe woreczki (możesz uszyć je np. z firanki)
- Kupuj świadomie. Przemysł odzieżowy to największy truciciel naszej planety, dlatego warto przyjrzeć się zawartości swojej szafy i dobrze zastanowić przed zakupem kolejnego taniego T-shirta z sieciówki. Zamiast nowych ubrań, korzystaj z tego, co już zostało wyprodukowane. Second-handy, serwisy i sklepy vintage to miejsca, w których znajdziesz prawdziwe perełki. Zajrzyj na Instagram pod #zdrugiejszafy, akcji zainicjowanej przez autorkę bloga Szafa Sztywniary. Jeśli kupujesz coś nowego, wybieraj ubrania marek, które szyją odpowiedzialnie w Polsce.
- Naprawiaj zamiast wyrzucać. Staraj się używać, to co już masz, a jeśli coś wymaga naprawy, skorzystaj z pomocy fachowców.
- Zastąp chemiczne środki własnoręcznie przygotowanymi produktami. Wystarczy ocet, soda oczyszczona i cytryna.
- Nie marnuj i nie wyrzucaj jedzenia. Na zakupy idź z gotową listą i zaplanuj posiłki na cały tydzień. Naucz się gotować z resztek.
- Kupuj produkty od lokalnych dostawców i jedz sezonowo.
- Ogranicz spożycie mięsa. Według Światowej Organizacji Zdrowia Polacy jedzą dwa razy więcej mięsa, niż zalecają dietetycy. Jeśli nie możesz całkowicie zrezygnować z produktów zwierzęcych, zostań fleksitarianinem i jedz mięso raz w tygodniu.
- Pij wodę z kranu. Plastikowe butelki zamień na wielorazowe. Pamiętaj, że w cenie półlitrowej butelki masz jakieś 360 litrów kranówki!
- Szukaj wielorazowych zamienników. Podpaski czy tampony możesz zamienić na kubeczek menstruacyjny, płatki kosmetyczne na rękawicę do demakijażu, folię spożywczą na woskowijki, plastikowe szczoteczki do zębów na te wykonane z bambusa. Nie kupuj kawy w jednorazowym kubku, miej przy sobie własny (wiele kawiarni daje rabat za kawę do własnego kubka). Nie korzystaj z jednorazowych sztućców i słomek, kupuj papier toaletowy z recyklingu, zrezygnuj z papierowych ręczników.