Wykupią lasy, żeby stworzyć wielką puszczę. Ciekawa inicjatywa z Polski
Tylko 1 procent terytorium Polski objęty jest ochroną jako parki narodowe. Choć planowane są nowe, według ekologów to nadal niewystarczająco. Pojawiła się więc nowa propozycja – stworzenie ogólnopolskiej sieci chroniącej przyrodę. Inicjatywa nosi nazwę Połączona Puszcza Polska i może się w nią zaangażować każdy.
To pierwsze przedsięwzięcie tego typu w kraju – podkreślają jego pomysłodawcy. Połączona Puszcza Polska to świeża koncepcja zakładająca ochronę jak największych połaci wartościowych lasów, które będą mogły pozostać nienaruszone. Kluczowym celem jest wykup dużych obszarów lasów znajdujących się w rękach prywatnych.
Projekt zainicjowała Fundacja Las Na Zawsze, która już teraz opiekuje się ponad 40 hektarami wartościowych terenów leśnych rozsianych po Polsce. Na początek fundacja planuje wykupienie co najmniej 2000 hektarów – to powierzchnia porównywalna do Ojcowskiego Parku Narodowego, najmniejszego spośród wszystkich w Polsce.
Połączona Puszcza Polska ma ochronić cenne lasy
– Wszystko zaczęło się od jednego telefonu – opowiada wiceprezes fundacji, Paweł Krzemiński. – Zaprzyjaźnione stowarzyszenie poprosiło nas o pomoc przy wykupie i zabezpieczeniu niezwykle cennego lasu Wytrzyszczka w województwie małopolskim, który został wystawiony na sprzedaż. Była duża szansa, że zostanie zniszczony, dlatego też zrobiliśmy wszystko, co było możliwe, żeby odkupić unikalne 4,5 hektara dzikiego i bioróżnorodnego terenu. Udało się, ale wiedzieliśmy, że to dopiero początek – relacjonuje Krzemiński.
Lasy objęte projektem mają pozostać otwarte i dostępne dla ludzi. Aby zapewnić równowagę między potrzebami przyrody i odwiedzających, Fundacja publikuje regulamin użytkowania tych terenów – zarówno w internecie, jak i na miejscu – mówi Anna Derda, członek zespołu Las Na Zawsze.
Do sieci Połączonej Puszczy Polskiej dołączył już 15-hektarowy las w miejscowości Nowy Kościół. – We fragmencie tego lasu w przeszłości były prowadzone prace wydobywcze, a obecnie widać jak natura odzyskała tu władzę i zapanowała nieokiełznana i poplątana dzikość – informuje fundacja.
W tym lesie rosną drzewa o imponujących rozmiarach – m.in. czereśnia ptasia z pękniętym pniem, której obwód sięga 275 cm. Drzew o obwodzie około 200 cm jest tu co najmniej kilkanaście, wśród nich potężne dęby, lipy, klony, jawory, jesiony i buki. Lasy te są również ostoją rzadkich zwierząt.
Inicjatywa obywatelska dla natury
Docelowo fundacja planuje utworzenie ogólnopolskiej sieci dojrzałych, zróżnicowanych lasów. Taka społeczna inicjatywa może okazać się istotnym wsparciem dla polskiej przyrody, która mierzy się z utratą różnorodności biologicznej i wyginięciem wielu gatunków. Celem jest zachowanie natury w stanie jak najmniej zmienionym – szczególnie wobec presji człowieka.
Fundacja zaprasza do działania mieszkańców, ekologów, aktywistów oraz organizacje – zarówno państwowe, jak i pozarządowe.
– W pierwszej kolejności wyszukiwane są dojrzałe, bioróżnorodne lasy, których ochrona jest szczególnie ważna. Tereny są wytyczane w porozumieniu z ekspertkami i ekspertami z Instytutu Nauk Leśnych i Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – zaznaczają przedstawiciele projektu.
Regulamin korzystania z tych lasów wkrótce zostanie opublikowany. – Wszystkie pozostaną otwarte dla społeczeństwa – potwierdziła w rozmowie z Zieloną Interią Anna Derda.
Lasy prywatne pod ochroną
Obecnie aż 18 procent polskich lasów należy do osób prywatnych, natomiast Lasy Państwowe zarządzają 78 procentami zalesionych powierzchni. Fundacja Las Na Zawsze nabywa prywatne tereny dzięki darowiznom od społeczeństwa – i po prostu pozostawia je w spokoju.
Gwarantem ich ochrony jest tzw. kontrakt ekokonserwacyjny, który wyklucza wszelkie działania komercyjne, gospodarcze czy pozyskiwanie drewna.
Podobne inicjatywy z powodzeniem funkcjonują już w Europie – przykładem może być Rumunia, gdzie planowany jest olbrzymi obszar chronionych terenów pod opieką fundacji Conservation Carpathia.
Działacze podkreślają, że jedynie przekazanie lasów w prywatne ręce umożliwia ich realną ochronę. Podobne projekty realizowane są m.in. w Wielkiej Brytanii, USA, Australii czy krajach Ameryki Południowej.
