Skomplikowana sieć naczyń w mózgu. Badacze nie mieli pojęcia o jej istnieniu

Badacze z Uniwersytetu Medycznego Karoliny Południowej odkryli, w jaki sposób usuwane są toksyn z naszego mózgu. Okazało się, że wciąż niewiele wiemy o jednym z najważniejszych organów w ciele.

Ludzki mózg zawiera sieć naczyń limfatycznych, które z uwagi na zwartą strukturę mózgu nie były do tej pory widoczne. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnej metody zwanej magnetycznym rezonansem jądrowym (MRI), naukowcom z Uniwersytetu Medycznego Karoliny Południowej udało się po raz pierwszy zaobserwować gęstą sieć chłonnych naczyń przypominających rurki. MRI pozwoliło wyodrębnić różnice w zawartości białka w badanym obszarze. Dzięki temu naczynia limfatyczne (które są wypełnione limfą zawierającą białko), stały się dobrze widoczne. Informacja o nowoodkrytym układzie limfatycznym w mózgu pojawiła się w czasopiśmie naukowym „Nature Communications” i od razu podważyła wiedzę na temat chorób cywilizacyjnych takich jak Alzheimer.

–To pierwsza mapa naczyń limfatycznych mózgu w historii nauki –wyjaśnił dr Onder Albayram kierownik badań.

Do tej pory uważano, że odkryty w 2012 r. układ glimfatyczny to jedyny system oczyszczania mózgu. Sądzono wówczas, że komórki glejowe, które otaczają neurony kurczą się podczas snu zwiększając rozmiar przestrzeni śródmiąższowej – to z kolei umożliwia dotarcie płynu międzykomórkowego do neuronów i pozwala odebrać z nich niepotrzebne substancje. Nowe odkrycie wykazało, że układ glimfatyczny jest ściśle związany z układem limfatycznym, i wszystkie zbędne produkty są usuwane z mózgu siecią połączonych kanałów do krwiobiegu.

Brak możliwości właściwego oczyszczania mózgu wciąż jest uważany za główną przyczynę choroby Alzheimera. Nieprawidłowy dopływ krwi do mózgu spowodowany twardnieniem tętnic może pozbawić mózg tlenu i glukozy, co przyspiesza choroby neurodegeneracyjne. Jednak za głównego winowajcę choroby Alzheimera uważa się blaszki amyloidowe (beta-amyloid), czyli nieprawidłowe i nieusunięte fragmenty białka gromadzące się pomiędzy komórkami mózgu, które zaburzają funkcjonowanie neuronów, w tym pogarszają funkcje kognitywne i odpowiedzialne za pamięć. Bardzo możliwe, że nowe odkrycie pozwoli poszerzyć spectrum przeciwdziałań jednej z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych XXI w.

Opracowanie: Kamila Gulbicka
Źródła: „Sposób na Alzheimera” dr Dean Sherzai, dr Ayesha Sherzai, wyd. Albatros 2018 r. oraz Jak działa „kanalizacja” w naszym mózgu? Naukowcy w końcu szczegółowo zbadali układ limfatyczny mózgu – National Geographic (national-geographic.pl) oraz