Kobiety w Turcji wywalczyły prawo do zachowania nazwisk po ślubie

Kobiety w Turcji mogą używać swoich własnych nazwisk po ślubie, ponieważ zniesiono przepis zmuszający je do przyjmowania nazwiska męża.

Artykuł 187 tureckiego kodeksu cywilnego wcześniej stanowił, że kobieta musi przyjąć nazwisko męża po ślubie, chociaż mogła używać własnego nazwiska na pierwszym miejscu „po złożeniu pisemnego wniosku do urzędnika stanu cywilnego lub później do urzędu stanu cywilnego”. Przestarzałe prawo nie pozwalało kobietom na używanie wyłącznie ich nazwisk po zawarciu małżeństwa.

Decyzja Trybunału Konstytucyjnego Turcji weszła w życie 28 stycznia, po wyroku wydanym w kwietniu 2023 roku. Początkowe orzeczenie dało parlamentowi dziewięć miesięcy na przygotowanie nowego artykułu, jednak do tej pory nie udało się tego zrobić, pozostawiając luki prawne dla kobiet, które wychodzą za mąż po tej dacie, aż do przygotowania artykułu.

Dlaczego to orzeczenie ma duże znaczenie?

Wniosek o usunięcie artykułu 187 został po raz pierwszy złożony w 2001 roku przez 8. Sąd Rodzinny w Stambule. Powołując się na Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC), wniosek stwierdzał, że „podczas gdy żonaty mężczyzna miał prawo nosić swoje nazwisko nabyte przy urodzeniu przez całe życie, zamężna kobieta nie mogła cieszyć się tym samym prawem, co stanowiło naruszenie zasady równości”.

„Artykuł 20 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo domagać się szacunku dla swojego życia prywatnego,” – kontynuowano.

„Jest jasne, że prawo do nazwiska, które jest utożsamiane z życiem jednostki i staje się nierozerwalnym elementem jego/jej osobowości, jest jednym z najważniejszych elementów w określaniu jego/jej tożsamości jako jednostki i jest niezbywalnym prawem osobistym oraz elementem prywatnego życia jednostki”.

Prawa kobiet w Turcji

W 2020 roku Turcja wycofała się z Konwencji Stambulskiej, traktatu mającego na celu zapobieganie przemocy wobec kobiet i dziewcząt. Był to pierwszy europejski traktat, który docelowo skierowany był przeciwko przemocy opartej na płci, i chociaż Turcja była pierwszym krajem, który go ratyfikował, była także pierwszym (i jak dotąd jedynym) krajem, który się z niego wycofał.

W tamtym czasie turecki rząd stwierdził, że Konwencja zagraża „wartościom rodzinnych” i „normalizuje homoseksualizm”. Amnesty International ostrzegało, że wycofanie będzie miało katastrofalne konsekwencje dla milionów kobiet i dziewcząt oraz dla organizacji świadczących niezbędne wsparcie ofiarom.

Kobiety w Turcji stają przed znacznymi nierównościami, a kraj cierpi z powodu jednego z najwyższych wskaźników zabójstw kobiet na świecie. Przemoc domowa, zabójstwa honorowe i napaści seksualne są ogromnym problemem. Kobiety są również niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach politycznych i decyzyjnych.

Decyzja o usunięciu artykułu 187 jest małym, ale pozytywnym krokiem naprzód. Jednakże, mimo istnienia ram prawnych mających na celu ochronę praw kobiet, w tym ustaw przeciwko przemocy domowej i dyskryminacji ze względu na płeć, skuteczna realizacja i egzekwowanie tych praw pozostaje wyzwaniem z powodu patriarchalnych postaw w Turcji i luk w dostępie do wymiaru sprawiedliwości.

Źródło: nadja.co