Warszawa ma nowy, unikatowy zabytek
Nowy element dziedzictwa Warszawy, monumentalna konstrukcja wsparta na żelbetowych filarach, została oficjalnie uznana za zabytek przez prof. Jakuba Lewickiego, mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków. To wieża węglowa przy ulicy Gniewkowskiej 42, niepowtarzalna budowla w perspektywie miasta.
Prof. Jakub Lewicki, pełniący funkcję mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, ogłosił, że żelbetowy magazyn węgla do obsługi parowozów na Odolanach został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych regionu mazowieckiego.
Decyzja ta była wynikiem wniosku złożonego przez stowarzyszenie „Kamień i co? Ratujemy warszawskie zabytki”, które podkreśla potrzebę ochrony tego unikalnego obiektu, będącego jednym z zaledwie czterech tego typu w Polsce.
Wieża węglowa – relikt przeszłości kolejowej
W erze dominacji parowozów wieże węglowe stanowiły kluczowy element infrastruktury kolejowej, umożliwiając łatwe zaopatrywanie lokomotyw w paliwo. Chociaż pierwotnie budowano je z drewna, to na przestrzeni lat przeszły ewolucję w stronę trwalszych, betonowych konstrukcji.
Szczególnie po II wojnie światowej, Polska, dzięki amerykańskiej pomocy technicznej, zaczęła rozwijać zaawansowane technologicznie systemy nawęglania, stawiając takie obiekty przy kluczowych węzłach kolejowych, w tym Warszawie-Odolany.
Magazyn o imponującej wysokości 42 metrów, zdolny do przechowywania 300 ton węgla i piasku, wykonany został z żelbetu, co stanowi przykład na adaptację konstrukcji betonowych do potrzeb kolejnictwa. Pod wieżą znajdują się tory, po których parowozy podjeżdżały, by uzupełnić zapasy paliwa.
Założenia wpisu do rejestru zabytków
Prof. Lewicki, uzasadniając wpis wieży do rejestru zabytków, podkreślił jej wartość historyczną jako materialnego dowodu na osiągnięcia w dziedzinie nauki, techniki i przemysłu. Konstrukcja ta jest nie tylko świadectwem rozwoju polskich kolei, ale także reliktem technologicznym ery kolejnictwa parowego oraz przykładem adaptacji technicznych rozwiązań do infrastruktury kolejowej.