Monumentalne, wielkie i stare. Ustawa tego kraju chroni drzewa pomniki

 Czy są jakieś żywe istoty, które przemawiają do nas w taki sam sposób jak wielkie, stare drzewa?

Włochy na mocy prawa gwarantują, że każdy mieszkaniec tego kraju  i turysta odwiedzający Italię ma prawo zetknąć się  z najstarszymi, najbardziej „poskręcanymi” i historycznymi drzewami-pomnikami, a tym samym doświadczyć czegoś wyjątkowego, patrząc na wielowiekowy okaz oraz poczuć szacunek dla przyrody.

Ustawa z 1939 roku o zabytkowych drzewach Włoch chroniła przed zniszczeniem 22 000 drzew różnego rodzaju – buki, dęby, sosny, oliwki, cyprysy. Tekst ustawy opisywał drzewa-pomniki  jako „rzeczy nieruchome, które mają niezwykłe cechy naturalnego piękna”, dając tym samym wizualny nacisk na to, co było niejednoznaczne w kategorii prawa.

Jednym z najważniejszych walorów drzew pomnikowych jest nie tylko ich piękno, lecz działanie jako mikro ekosystemy.  Dziuple, pęknięcia, martwe i żywe gałęzie są siedliskiem wielu różnych gatunków, takich jak owady, grzyby, ptaki i małe gryzonie.

Oznaki zniszczenia lub rozkładu, choć nie są zbyt przyjemne dla oka, zapewniają niezbędne składniki odżywcze i schronienie dla zwierząt leśnych. Stąd w roku  2013 roku do włoskiego prawa została wprowadzona bardziej obrazowa definicja drzewa o charakterze pomnikowym.  Od tego czasu do krajowego rejestru drzew pomnikowych dołączyło ponad 3000 nowych okazów.

Wiele z pomnikowych drzew nie stało się zabytkami ze względu na swoje piękno, ale na wiek. Na przykład wiek drzewa oliwnego we wsi Villastrada w Umbrii szacuje się na  2500 lat. Jego główny pień już dawno spróchniał, a w okresie jego istnienia wyrosły inne, młodsze pnie.

Innym przykładem jest buk Pontone w Abruzji, który w rzeczywistości jest siedmioma połączonymi ze sobą bukami, owiniętymi tą samą warstwą kory.

Niektóre z nich są cenione za swoje piękno, inne za wiek, a jeszcze inne za legendy i mity towarzyszące ich życiu.

Mówi się, że 800-letni Cyprys Świętego Franciszka został zasadzony, gdy Święty Franciszek z Asyżu, wracając ze swojej pielgrzymki próbował spalić laskę, której używał w drodze. Kiedy mu się to nie udało, postanowił ją zasadzić, mówiąc podobno: „Jeśli nie chcesz spłonąć, wyrośnij!”. Szyszki z tego drzewa, które znajduje się w klasztorze, są zbierane w nadziei, że pielgrzymi, którym uda się wyhodować coś z jego nasion, będą w posiadaniu  błogosławionego drzewa.

 

 

Opracowanie: Agata Pałach, autorka bloga Nigdy za późno, o podróżach, życiowych zmianach i języku angielskim.
Źródło: Good News Network